چین در معرض آزمونی تاریخی
آیا چینیها قادرند کاری را که امتیازهای عظیم میزبانی سال 2008 در انجام آن سهم عمدهای داشت، این بار در زمینی بیگانه و در محلی غریبه از نو انجام بدهند؟
از 1952 که پای روسها به المپیکها باز شد، آمریکا رقیبی پایاپای را در جدول مدالهای المپیکها مقابل خود دید. جنگ این دو هر چند تا المپیک 1972 مونیخ بیشتر به سود طرف غربی تمام میشد، اما از آن تاریخ روسها که تنوع حاکمیتشان بر رشتههای مختلف بیشتر از آمریکاییها بود، بتدریج بر رقیب بزرگشان سایه انداختند.
آلمان شرقی با ماشین خارقالعاده قهرمانسازیاش در میان فقط 17 میلیون نفر جمعیت، به ضلع سوم قدرت در دهههای 70 و 80 بدل شد و با این که المپیک 1980 مسکو توسط آمریکاییها و المپیک 1984 لسآنجلس به وسیله روسها تحریم شد، اما پیشتازی روسیه در ورزشهای پرمدالی مثل ژیمناستیک و برخی مواد شنا و تیراندازی و همچنین بعضی رشتههای تیمی سبب میشد کفه ترازوی کلی به نفع روسها سنگینی کند و آمریکا چند بار در جدول مدالها صرفا دوم شود و فروپاشی اتحاد شوروی سال 1991 و تبدیل آن به 15 کشور مستقل و تقسیم شدن توان سیستم حکومتی این کشور به ممالک متعدد باعث به هم خوردن موازنه فوق و چربش آمریکا بر روسیه در المپیکهای 1996 تا 2004 شد.
روسها بجز آتلانتا در هیچ یک از این ادوار بازندهای مطلق نبودند، اما آشکارا کارایی قبلی خود را هم بر اثر چالشهای جدید نظامی، سیاسی و اقتصادی رایج در مسکو از دست داده بودند و ابتدا به دنبال اسپانسرهایی بودند که پول تدارک و تقویت آنها را داده و چالههای حرفهای آنها را پوشش بدهند و پیشیگرفتن از یک آمریکای صاحب سرمایههای مالی بیکران (و به تاراج برده از سایر کشورها) نمیتوانست هدف اول آنها در این مقطع یا اصولا کاری ممکن باشد.
چین از همان سال 2004 و در اوج رقابت دو حریف قدیمی، خود را به آنها نزدیک کرد و سرانجام سال 2008 که اوج تجلی فرهنگهای متنوع این کشور پهناور در المپیکی خانگی بود، عنوان نخست را به خود اختصاص داد و با اختلاف زیادی با آمریکا و روسیه قهرمان شد.
کسب حدود 200 مدال حتی در شرایط میزبانی رقابتها، از روسها سال 1980 و آمریکا در ادوار 1984 (لسآنجلس) و 1996 (آتلانتا) سرنزده بوده و فقط خبر از قوت کار تیم سازی چینیها و کارآمدی تشکیلات و برنامهریزی استراتژیک آنها میداد.
چینیها سال 2008 تقریبا در تمامی رشتهها مدال بردند و هیچجا توقفی نداشتند و نقاط اوج تبلورشان در تیراندازی، پینگپنگ، ژیمناستیک، شنای زنان و اصولا آن دسته از رشتهها بود که مدالهای متعددی دارند و به شاخهها و ردهها و دستههای مختلفی تقسیم میشوند.
امسال المپیک در فضایی متفاوت و در دل جامعه غرب انجام میشود و تکرار 200 مدال 2008 غیرممکن نشان میدهد، اما حتی صید آن تعداد مدال هم که چین را مجددا بالاتر از آمریکا و روسیه بنشاند بسیار سخت جلوه میکند.
لیوشیانگ دونده برجسته ماده 110 متر با مانع چین و صیاد مدال طلای المپیک 2004 آتن که در المپیک 2008 به دلیل مصدومیت مزمن تاندون آشیل پا از تکرار عنوانش بازماند در توصیف کار پیش روی هموطنانش میگوید: «ما در لندن از چند جناح تحت فشاریم و عمدهترین آن از جانب رقبای ما در رشتههایی است که پیروزیمان در المپیک قبلی با فاصله کمی نسبت به رقبا به دست آمد. شاید پینگپنگبازان و تیراندازان ما در انگلیس هم مدالهای متعددی ببرند، اما هر چه سال 2008 در رقابتهایی پایاپای و در شور و غوغای المپیکی خانگی نصیب ما شد، شاید این بار در المپیکی دور از خانه از دست ما خارج شود.»
جالبتر این که در این آزمون تاریخی و در ترسیم نتایج آن خود لیو شیانگ هم سهم عمدهای خواهد داشت. او و دایرون روبلز کوبایی که سال 2008 در غیاب وی طلای دوی 110 متر با مانع مردان را برد، امسال هم مدعیان اصلی این ماده کنار یکی دو آمریکایی به حساب میآیند.
پیروز شدن یا نشدن شیانگ در این مصاف بزرگ روشنکننده سمبلیک سرنوشت چین در تمامی موادی خواهد بود که برتری این کشور بر رقبا در آن نه عظیم، بلکه اندک و با فاصلههای ناچیز است و فعلا دلیلی در دست نیست که حوادث خوش پکن 2008 در لندن 2012 تکرار شود.(جام جم)