یک دهه قهرمانی با لیگ برتر بسکتبال
لیگ برتر برای گسترش بسکتبال در شهرها مورد توجه است و استعدادهای زیادی از طریق مشاهده لیگ و هیجاناتی که این بازیها در نقاط مختلف ایجاد میکند، جذب بسکتبال میشوند.
با این حال در دورههای اخیر برگزاری بازیهای لیگ برتر از نظر معرفی بازیکن به تیم ملی، کار خاصی از سوی تیمهای باشگاهی دیده نشده است و در واقع بسیاری از اهالی بسکتبال در حسرت درخشش پدیدهها در لیگ برتر هستند.
شاید از آخرین بازیکنانی که بعد از بازیهای خوب وارد لیگ برتر شدند بتوان از اوشین ساهاکیان و آرن داوودی نام برد که حدود شش سال پیش از دل لیگ و بازیهای آن به تیم ملی آمدند و خودشان را تثبیت کردند. اگرچه قبل از تیم ملی بزرگسالان، هر دو بازیکن در تیمهای جوانان و امید ایران موفق شده بودند قهرمان شوند، اما در رده بزرگسالان، بازیهای لیگ خیلی به معرفی آنها به تیم ملی کمک کرد.
ترکیب هشت ساله تیم ایران به دلیل شرایط سنی خاص بازیکنان، دست نخورده باقی مانده است و در این سالها اگر هم دو سه تغییر صورت گرفته زیاد به چشم نیامده است چون چهرهها همان چهرههای دهه اخیر بسکتبال بودهاند و تنها چند جابهجایی بین نفرات انجام شده است.
این تغییرات اندک از یکسو برای ثبات تیم ملی مناسب است، اما از دیگر سو باید توجه داشت سطح رقابت بین بازیکنان ملی را باید از طریق برگزاری با کیفیت لیگ بالا برد. لیگ محل تلاقی استعدادهای بسکتبال است تا از رویارویی با هم بهترینها و شایستهترینها روانه تیم ملی شوند.
در بین پشتوانههای قابل اتکای بسکتبال در این سالها تنها میتوان از ارسلان کاظمی نام برد که او هم در لیگ برتر ساخته نشد بلکه با حضور در تیمهای دانشگاهی آمریکا و بازی در این کشور، استعداد فوقالعاده خود را نشان داد بنابراین از لیگ برتر انتظار میرود پدیده رو کند و برای بسکتبال در سطوح مختلف بویژه تیم ملی پشتوانه بسازد.
لیگهای پررونق
دوره قبلی مدیریت محمود مشحون رییس فدراسیون بسکتبال بین سالهای 1368 تا 1373 بود. در آن سالها مثل همین دورههای اخیر، نسل خوبی از بازیکنان در بسکتبال ایران مطرح شدند.
بازیکنانی که دوره پختگی و تجربه آنها مصادف شده بود با مدیریت مشحون تا او برای اولین بار ایران را در جمع چهار تیم برتر بسکتبال آسیا ببیند.
از سال 1373 با فرارسیدن دوران بازنشستگی بیشتر بازیکنان خوب وقت، به دلیل نداشتن پشتوانه لازم، بسکتبال ایران دوران افت خود را آغاز کرد.
چنانچه در جریان موفقیتهای نسبی آن موقع ملیپوشان مطرح بسکتبال، فکری هم به حال پشتوانهسازی میشد، بسکتبال ایران دوران فترتی به طولانی سالهای 1374 تا 1380 نداشت و ممکن بود خیلی زودتر از اینها به موفقیتهای کنونی در بسکتبال آسیا میرسید.
در این سالها رتبه بسکتبال ایران در جام ملتهای آسیا تا رده دهم سقوط کرد.
از دست مهرداد آگین رییس فدراسیون بسکتبال بعد از مشحون کاری برنمیآمد چون اصلا پشتوانهای برای او نمانده بود و بعد از او علی غضنفری با دیدگاهی متفاوتتر بسکتبال را در دوران گذار تعریف کرد و به اصلاحات ساختاری در بسکتبال مشغول شد.
نکته: نقش حدادی در لیگ برتر، در واقع فرصتی بود تا تیمها به بازیکنان بلند قامت روی بیاورند و به این ترتیب لیگ برتر بسکتبال در سالهای بعد از حضور حدادی از نظر قدی بلندتر شد
در بین سالهای 1378 تا 1380 سه دوره بازیهایی با نام ورزش و ملتها برگزار شد که برای نخستین بار تیمهای مطرحی از اروپا به ایران آمدند، جوانان زیادی به اردوها فراخوانده شدند و رفته رفته بازیکنان جوان در عرصههای مختلف بسکتبال از جمله لیگ برتر پراکنده شدند.
درست است که موفقیتهای نسبی تیمهای جوانان ایران در سالهای 1376 یا 1378 با عناوین پنجمی آسیا به دست آمد، اما خارج از نتیجه، دو نکته اساسی در بسکتبال ایران مطرح شد.
نخست نگاه مربیان پایهای بسکتبال به رقابتهای بینالمللی تغییر کرد و نوعی خودباوری در بسکتبال ایران به وجود آمد که حرکتهای فزآینده بعدی را به وجود آورد. دومین نکته با اهمیت، مربیگری نسل ورزشکاران مطرح تیم ملی در آغاز دهه 70 شمسی بود که در سالهای پایانی این دهه روی نیمکت مربیگری باشگاههای مطرح نشستند.
از طرفی بازیهای بینالمللی در تهران نگاه جامعه بسکتبال را از دید محدود داخلی به سوی استانداردهای بینالمللی تغییر داد و به این ترتیب دوران گذار بسکتبال به آرامی، اما پرفایده سپری شد، دورانی که لیگ را از حالت باری به هر جهت خارج کرد و به سمت تولید نیروهای کارآمد برد.
با آغاز دهه 80 شمسی، لیگ برتر بسکتبال رونق بیشتری گرفت، سرمایهگذاری باشگاهها بهتر شد و جوانان هر روز در لیگ برتر تثبیت شدند، تمرینات بازیکنان از شیوه سنتی به حرفهای تغییر کرد و بازیکنانی که با زحمت هفتهای دو یا سه جلسه تمرین میکردند، با تفکر حرفهای تمرینات خود را روزانه دو تا سه نوبت کردند.
با این حال برای موفقیت ملی هنوز زود بود و بسکتبال چند سال به دلیل جوانگرایی در لیگ برتر و تیم ملی تاوان سنگینی داد.
بار اول در مسابقههای بینالمللی دبی در دی 1380 تیم ایران با مربیانی مانند سعید ارمغانی، مهران شاهینطبع و فرزاد کوهیان و بازیکنانی نظیر مهدی کامرانی، جواد داوری و محمدصمد نیکخواهبهرامی که هر کدام 20 یا 18 ساله بودند، از نظر نتیجه ناکام ماند، اما بازیکنان جوان از آن روزها تا امروز در تیم ملی بازی میکنند و افتخار به دست میآورند.
در بازیهای غرب آسیا در فروردین 1381 باز همان اتفاق افتاد، اما از دل تیم ملی آن موقع آیدین کبیر، ایمان زندی، پویا تاجیک و سامان ویسی در بسکتبال ماندگار شدند.
همزمان با این تیمها، اوشین ساهاکیان و آرن داوودی که بعدها در لیگ برتر پدیده شدند در تیمهای نونهالان و نوجوانان فدراسیون غضنفری ساخته شدند و به این ترتیب تلاش همگانی در نیمی از یک دهه بسکتبال نتیجه داد و نتایج خوب بسکتبال دوباره به محمود مشحون در دوره تازه ریاستش در فدراسیون بسکتبال رسید.
حدادی یک فرصت استثنایی
لیگ برتر بسکتبال هم پای تیم ملی بسکتبال رشد کرد. چهار بار قهرمانی در جام باشگاههای آسیا مصداق این نکته است. همان جوانهای 18 تا 21 ساله تعدادشان روزبهروز در لیگ برتر زیاد شد.
یک روز از پیکان خبر میآمد پویا تاجیک پدیده لیگ است و روز دیگر نوبت سامان ویسی از باشگاه هما بود، یک روز محمدصمد نیکخواهبهرامی و روز دیگر برادر مرحومش، یک هفته مهدی کامرانی میدرخشید و همینطور هر روز پدیده ساخته میشد.
در همان سالهای آغازین دهه 80 بود که همه اهالی بسکتبال از جوانی بلند بالا در اردوهای تیم جوانان ایران صحبت میکردند.
حامد حدادی با گذر از اردوها با تیم پیکان وارد لیگ برتر شد و به این ترتیب استعداد فیزیکی خود را برملا کرد. نقش حدادی در لیگ برتر، در واقع فرصتی بود تا تیمها به بازیکنان بلند قامت روی بیاورند و به این ترتیب لیگ برتر بسکتبال در سالهای بعد از حضور حدادی از نظر قدی بلندتر شد.
محمد رضاپور - گروه ورزش