برای استفاده از همه امکانات سایت باید جاوا اسکریپت مرورگر خود را فعال کنید.

جایگاه ویراستار، فقط روی جلد کتاب!

اغلب نویسندگان جایگاه ویراستاری را فقط در درج نام ویراستار روی جلد کتاب و کسب امتیاز آن می‌بینند!دکتر هادی روحانی، نویسنده و مترجم حوزه فیزیولوژی ورزشی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) با بیان این مطلب اظهار کرد: به نظر من ویرایش نکردن کتاب‌های ترجمه‌شده و تالیفی یک نقطه ضعف محسوب می‌شود، در حالی که ویرایش علمی و ادبی در قابل درک کردن و شیوایی متن کتاب کمک شایانی و مخاطب را به خواندن کتاب ترغیب می‌کند و خواننده کتاب در این صورت خسته نمی‌شود. 

وی درباره این‌که ویرایش تا چه اندازه می‌تواند بر افزایش کیفیت کتاب کمک کند، گفت: معیاری که در داوری کتاب مد نظر قرار می‌گیرد، خطاها و اشتباهات متن کتاب است و این موضوع هم به درستی به عنوان معیار در نظر گرفته شده است. بنابراین، راه کاستن از خطا، ویراستاری کتاب است. 

روحانی درباره جایگاه کنونی ویرایش در عرصه کتاب‌های تربیت بدنی عنوان کرد: به نظر من، جایگاه ویراستار به درستی درک نشده است. اغلب نویسندگان جایگاه ویراستاری را در درج نام ویراستار روی جلد کتاب و کسب امتیاز آن می‌بینند! در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا، بیشتر کتاب‌ها نه با نام نویسنده، بلکه با نام ویراستار آن شهرت می‌یابند، در حالی که ایران برخی نویسندگان احساس می‌کنند مبرا از خطایند و درج نام ویراستار در کنار نام خود را عامل کاستن از اعتبار خود می‌دانند! 

مترجم کتاب «کتاب تغذیه ورزشی؛ مقدمه ای بر تولید انرژی و عملکرد ورزشی» افزود: اگر نویسنده به کتابی که تالیف یا ترجمه کرده است اعتقاد قلبی دارد و آن را ارزشمند بداند، برای هرچه بهتر کردن آن نباید از هیچ امکان و تلاشی مضایقه کند. اینجاست که اگر خودش به ویراستار خوب دسترسی ندارد، به ناشر هم نباید اجازه دهد که کتاب را بدون ویرایش چاپ کند. به نظر من باید ناشر این مرحله را اجباری کند و انجام دهد؛ اگرچه ایده‌آل این است که نویسنده یا مترجم کتاب، دغدغه شیوایی و ویرایش آن را داشته باشد.
 
وی با بیان این‌که «نیاز به ویرایش در آثار ترجمه بیش از آثار تالیفی احساس می‌شود» ادامه داد: به این دلیل که در حوزه ترجمه تعداد نویسندگان زیاد است و یک نویسنده، فعالیت کتابی خود را با ترجمه شروع می‌کند و در واقع، بخش قابل توجهی از کتاب‌های ترجمه را می‌توان مشق و تمرین یک نویسنده نوقلم دانست که به یقین خالی از اشکال نخواهد بود. دلیل آن هم این است که مترجمان تازه‌کار روانی و شیوایی متن را به بهای امانتداری آن فدا می‌کنند و همچنین برداشت هر فرد از یک واژه خارجی، متفاوت از دیگری خواهد بود. این ویراستار است که باید این همگنی را در متن ترجمه شده ایجاد کند. بنابراین، ویرایش باید نهادینه شود؛ ویرایش ادبی و ویرایش علمی. 

روحانی در پاسخ به این سوال که «آیا شما کتاب‌هایتان را برای ویرایش به به ویراستار می‌سپارید؟» گفت: خوشبختانه کتاب‌هایی که من تاکنون ترجمه و چاپ کرده‌ام، ویرایش شده‌اند و راهیابی این کتاب‌ها به مرحله نهایی جایزه کتاب سال هم گواه همین موضوع است. کتاب «بیوشیمی ورزشی» که ویراستار علمی داشت و توسط انتشارات سمت نیز ویراستاری ادبی آن انجام شده است. در کتاب «تغذیه ورزشی» هم درج نشدن نام ویراستار به معنی ویرایش نشدن آن نیست، چون این کتاب هم ویرایش علمی شده است که دکتر محبی آن را انجام داد. این کتاب همچنین توسط دکتر نوری ویرایش ادبی شده است، فردی که دوره آموزش ویراستاری را برگزار می‌کند. پیش از ویرایش هم یکسان‌سازی اصطلاحات و دیگر کارهای این حوزه را خودم انجام دادم. 

وی همچنین در پاسخ به این پرسش که «آیا در جریان مطالعه به عنوان دانشجو یا تدریس به عنوان استاد، با کتاب‌هایی برخورد کرده‌اید که به علت ویرایش نشدن، قدری سخت‌فهم بوده باشند؟» اظهار کرد: متاسفانه نمونه بسیار زیاد بوده است. حتی گاهی به نمونه‌هایی برخوردم که موضوعی به اشتباه و برعکس ترجمه شده و متن آن تشنه ویرایش علمی و ادبی بود!
تاریخ: 1392/11/29
اشتراک گذاری:          
لینک کوتاه:

نظرات
نام:
ایمیل:
وب سایت:
متن:
کد امنیتی:کد امنیتی
تکرار کد امنیتی: