بررسي تاريخچه ليگ برتر ايران
در چهارمين سال رياست صفايي فراهاني بر فدراسيون فوتبال هيئت رئيسه سازمان ليگ تصميم به تدوين برگزاري ليگ حرفه‌اي در مسابقات باشگاهي ايران گرفت که در نهايت نام ليگ برتر روي آن نهاده شد و نخستين دوره آن که پس از 10 دوره جام آزادگان انجام شد، با قهرماني دراماتيک پرسپوليس در روز شکست ناباورانه استقلال همراه شد.
در اين سال‌ها 9 دوره از اين مسابقات با مشکلات و حاشيه‌هاي بسيار پشت سرگذاشته شده و از بين 25 تيمي که در دوره‌هاي مختلف آن حضور داشتند، 10 تيم پرسپوليس، استقلال، سپاهان اصفهان، ذوب آهن اصفهان، پاس(تهران و همدان)، فولاد خوزستان، صباي قم، سايپا و استقلال اهواز و مس کرمان توانستهاند بين 3 تيم برتر جدول رده بندي قرار بگيرند.
تيم فوتبال پرسپوليس قهرمان نخستين دوره اين جام لقب گرفت و سپاهان هم توانست فاتح نهمين دوره اين جام لقب بگيرد تا در کنار سرخابي‌هاي تهران نخستين تيم شهرستاني و سومين تيم فوتبال ايران باشد که اين جام را دو مرتبه بالاي سر برده است.
البته رقابت سرخابي‌هاي تهران با شاگردان قلعه نويي در اين جام از دريچه ديگري هم اهميت دارد زيرا يکي از اين تيم‌ها مي‌تواند به عنوان نخستين تيم فوتبال ايران براي سومين مرتبه موفق به فتح ليگ برتر ايران شود.
ضمن اينکه پاس تهران قهرمان سومين دوره اين جام به همدان منتقل شده و سايپا و فولادخوزستان هم به نحوي تيمهاي خود را بسته‌اند که شانس قهرماني در اين دوره از مسابقات براي خود قائل نيستند تا از بين 6 تيم قهرمان ادوار مختلف ليگ برتر، تنها رقابت بين 3 تيم براي افزايش تعداد قهرماني‌ها باشد.
ذوب آهن با 3 عنوان نايب قهرماني تنها تيم مدعي سال‌هاي اخير فوتبال ايران بوده که حسرت قهرماني در اين جام را دارد اما امسال نيز مانند سه سال اخير در پنج ضلعي مدعيان قهرماني اين جام که از پرسپوليس، استقلال، سپاهان و استيل آذين تشکيل شده است، قرار دارند.
در اين سال‌ها نماينده شهر رشت با دو نام استقلال رشت و پگاه گيلان در ليگ حضور داشت و تيمهاي پاس تهران به همدان، صباباتري به قم، پيکان به قزوين و راه آهن به شهرري منتقل شده اند. فجرسپاسي هم به مقاومت سپاسي تغيير نام داد و تيمهاي شيرين فراز کرمانشاه، پيام مشهد و شهيد قندي يزد، تنها تجربه حضور در يک دوره ليگ برتر را داشته اند.
همچنين تيم فولاد پس از سقوط به دسته پائين در پايان ليگ ششم و ناکامي در رسيدن به ليگ هشتم در مسابقه پلي‌آف، با خريد امتياز تيم سپاهان نوين ليگ برتري شد و صنعت نفت آبادان هم پس از راي ديوان عدالت اداري با نيمه کار گذاشتن مسابقات دسته اول، جواز حضور در هفتمين دوره ليگ برتر را کسب کرد، اين دو تيم تنها تيمهاي ادوار مختلف ليگ نام گرفتند که بدون موفقيت در زمين فوتبال، ليگ برتري شده است.
از سوي ديگر از نظر کسب قهرماني در ليگ، استقلال با کسب 2 عنوان قهرماني، 2 عنوان نايب قهرماني، 2 عنوان سومي و يک جايگاه چهارم، در صدر اين رده بندي قرار دارد و تيمهاي سپاهان با 2 قهرماني و يک نايب قهرماني و پرسپوليس با 2 قهرماني، 2 عنوان سومي و 2 جايگاه چهارمي در جايگاه‌هاي دوم و سوم اين رده بندي قرار گرفته اند.
اما اگر به ترتيب به تيم قهرمان 10 امتياز، نايب قهرماني 9 امتياز، تيم سوم 8 و.... و تيم دهم يک امتياز بدهيم، پرسپوليس با کسب 64 امتياز صدرنشين ادوار مختلف ليگ خواهد شد و تيمهاي استقلال با 63، ذوب آهن اصفهان با 55، سپاهان اصفهان با 54 و پاس تهران-همدان با 46 امتياز رده‌هاي بعدي را به خود اختصاص داده اند.
اسامي 3 تيم برتر ادوار مختلف رقابتهاي فوتبال ليگ برتر باشگاه‌هاي کشور و اسامي آقاي گل‌هاي اين مسابقات را در زير مي‌خوانيد:
تيمهاي برتر اداوار مختلف ليگ برتر:
1380-81: 1- پرسپوليس، 2- استقلال تهران، 3- فولادخوزستان
1381-82: 1- سپاهان اصفهان، 2- پاس تهران، 3- پرسپوليس
1382-83: 1- پاس تهران، 2- استقلال تهران، 3- فولادخوزستان
1383-84: 1- فولادخوزستان، 2- ذوب آهن اصفهان، 3- استقلال تهران
1384-85: 1- استقلال تهران، 2- پاس تهران، 3- سايپا
1385-86: 1- سايپا کرج، 2- استقلال اهواز، 3- پرسپوليس
1386-87: 1- پرسپوليس تهران، 2- سپاهان اصفهان، 3- صباباتري
1387-88: 1- استقلال تهران، 2- ذوب آهن اصفهان، 3- مس کرمان
1388-89: 1- سپاهان اصفهان، 2- ذوب آهن اصفهان، 3- استقلال
آقاي گل‌هاي ادوار ليگ برتر:
1380-81: غلامرضا عنايتي از ابومسلم با 17 گل زده
1381-82: ادموند بزيک از سپاهان با 12 گل زده
1382-83: علي دايي از پرسپوليس با 16 گل زده
1383-84: غلامرضا عنايتي از استقلال با 20 گل زده
1384-85: غلامرضا عنايتي از استقلال با 21 گل زده
1385-86: عرفان اولروم از ابومسلم و مهدي رجب زاده از ذوب آهن با 17 گل زده
1386-87: محسن خليلي از پرسپوليس و هادي اصغري از راه آهن با 17 گل زده
1387-88: آرش برهاني از استقلال با 21 گل زده
1388-89: عمادرضا از سپاهان با 19 گل زده
همچنين تاريخچه کامل قهرمانان و آقاي گل‌هاي ادوار مختلف رقابتهاي ليگ برتر باشگاه‌هاي ايران تا آغاز ليگ برتر به شرح زير است:
ليگ منطقه‌اي:
1349: تاج (استقلال) - آقاي گل: حسين کلاني از پرسپوليس با 7 گل زده
1350: پرسپوليس تهران - آقاي گل: حسين کلاني و صفر ايرانپاک هر دو از پرسپوليس با 11 گل زده
جام تخت جمشيد:
1352: پرسپوليس تهران - آقاي گل: غلامحسين مظلومي از تاج( استقلال) با 15 گل زده
1353: تاج (استقلال) - آقاي گل: غلامحسين مظلومي از تاج(استقلال) و عزيز اسپندار از ملوان بندرانزلي با 10 گل زده
1354: پرسپوليس تهران - آقاي گل: نادر نورايي از هما با 18 گل زده
1355: پاس تهران - آقاي گل: غلامحسين مظلومي از تاج(استقلال) با 19 گل زده
1356: پاس تهران - آقاي گل: عزيز اسپندار از ملوان بندرانزلي با 16 گل زده
1357: اين دوره به علت انقلاب شکوهمند اسلامي ناتمام ماند - آقاي گل: حسين فرکي از پاس با 7 گل زده(تا پيش از لغو مسابقات)
ليگ قدس:
1368-69: استقلال تهران - آقاي گل: محمد احمدزاده از ملوان با 16 گل زده
مسابقات جام آزادگان:
1370: پاس تهران - آقاي گل: فرشاد پيوس از پرسپوليس با 11 گل زده
1371: پاس تهران - آقاي گل: جمشيد شاه محمدي از کشاورز با 11 گل زده
1372: سايپا تهران - آقاي گل: عباس سيمکاني از ذوب آهن با 17 گل زده
1374: سايپا تهران - آقاي گل: فرشاد پيوس از پرسپوليس با 20 گل زده
1374-75: پرسپوليس - آقاي گل: محمد مومني از پلي اکريل اصفهان با 19 گل زده
1375-76: پرسپوليس - آقاي گل: علي اصغر مديرروستا از بهمن با 18 گل زده
1376-77: استقلال تهران - آقاي گل: حسين خطيبي از شهرداري تبريز با 15 گل زده
1377-78: پرسپوليس - آقاي گل: عبدالجليل گل چشمه از ابومسلم و کورش برمک از تراکتورسازي با 11 گل زده
1378-79: پرسپوليس - آقاي گل: مهند المهدي از صنعت نفت آبادان با 15 گل زده
1379-80: استقلال تهران - آقاي گل: رضا صاحبي از ذوب آهن اصفهان با 14 گل زده در آن سال(1379) به تازگي مسابقات فوتبال باشگاهي ايران با نام جام آزادگان با قهرماني استقلال به پايان رسيد تا در اولين سال از دهه 80 شاهد برگزاري ليگ حرفه اي در ايران باشيم.
با ورزش
محفوظ است.