از پانوراماي بي بي سي تا نود ايراني
1-چند سال پيش، درست آن روزهايي که رضا عنايتي عادت داشت در هر بازي يک گل بزند (البته به تيم حريف نه دروازه خودي) و احدي به خود و قلمش اجازه نمي داد به مهاجم اول آبي ها لقب دندان پوسيده را بدهد، در يکي از همان داربي هاي معروف تهران او با پژمان جمشيدي بازيکن سابق پرسپوليس درگيري لفظي شديدي پيدا کرد و دوربين يکي از برنامه اي ورزشي سيما خيلي اتفاقي نزديک اين ماجرا بود و صحبت هاي رد و بدل شده بين آنها را ضبط کرد .البته بار جملات بقدري گهر بار(!)بودند که اگر قرار به پخش آنها بود حتما مي بايست يک علامت بزرگ ممنوعيت براي زير 18 سال را گوشه تصوير حک مي کردند.از اين رو آن تصوير هيچ وقت پخش نشد اما يکي از دوستان مطبوعاتي مان در وبلاگش يک مطلب جالب طنز نوشت بنام؛ داربي با طعم مادر.او اشاره اي صريح به آنچه داشت که عنايتي و جمشيدي در چند قدمي عکاسان نثار هم کرده بودند. مطمئنا اگر دوربين نود آن روز اين تصوير بکر را شکار مي کرد عادل فردوسي پور با قطع کردن صداي بازيکنان فوق حتما آن صحنه را به نمايش مي گذاشت تا به مردم عادي بفهماند ستاره هاي آنها چگونه عليه هم در زمين مسابقه فحاشي مي کنند.
2- امير قلعه نويي از آن دسته از سوژه هايي است که برنامه نود و شخص عادل فردوسي پور علاقه عجيبي به آن دارد. در يکي از آن بازي هاي معروف استقلال و سپاهان که در اصفهان برگزار مي شد و قلعه نويي هنوز با شال زرد ،زلف مالي گره نزده بود، در پايان بازي داوود سيد عباسي بازيکن سابق استقلال و وقت سپاهان سمت بازيکنان آبي آمد که لباسش را به رسم احترام با آنها تعويض کند اما قلعه نويي که از نتيجه حاصله سخت عصبي بود رو به بازيکن تيمش کرد و با تندترين ادبيات گفت؛ لازم نکرده اين کار را بکني. البته صحنه فوق را هم دوربين خبرساز از شبکه خبر پخش کرد هم عادل فردوسي پور از برنامه نود. اما قلعه نويي هرگز از رفتار انجام داده اش نادم نشد چون درست چند هفته قبل هنگامي که جواد کاظميان قصد داشت براي پاسخگويي به شعار تشويق گونه هواداران سپاهان سمت آنها برود مجددا قلعه نويي با روش خودش سمت بازيکن فوق آمد و همان کرد که پيش از اين بارها کرده بود. البته اين بار هم نود صحنه مذکور را به نمايش گذاشت. البته با اين تفاوت که شب قبل از بازي استقلال و سپاهان اين تصاوير روي آنتن رفت.
3- براي نخستين بار در فوتبال ايران يک سرمربي در سالن کنفرانس خبري براي نشان دادن اعتراضش به افشاگري نود گفته است که در صورت بودن دوربين و ميکروفون آنها در مصاحبه پس از بازي شرکت نمي کند. اين خبري بود که بعضي از سايت هاي خبري روي خروجي خود آوردند اما خبرنگاران ديگري که در آن مکان بودند خبر دادند به هيچ وجه اينچنين نبوده است و تنها قلعه نويي از پخش صحنه درگيري اش با کاظميان از فردوسي پور شکايت داشت و به او گفت؛ با پيش گرفتن اين مشي فقط به بيراهه مي روي. البته بخاطر باخت سپاهان به استقلال که تبعات ناگواري براي قلعه نويي و زردها داشت باشگاه سپاهان هم رسما از مشي نود گله کرده و حتي يکي از خبرگزاري ها خبر داده است که سپاهان مي خواهد نامه اي را به شخص ضرغامي بدهد.از سوي ديگر قلعه نويي هم اعلام کرده با حضور دوربين نود حاضر به حضور در کنفرانس خبري پس از بازي ها نيست.
4-قطعا اگر مجري برنامه نود، سردبير يک روزنامه ورزشي بود بيشتر از آنکه صفحاتي در مورد آناليز و مسائل فني هر بازي فوتبال داشته باشد( آن چيزي که فرانس فوتبال دارد و ما نداريم) بيشتر سعي مي کرد متن روزنامه خود را با مصاحبه هاي جنجالي،افشاگري حوادث پشت پرده و همچنين پرداختن به درگيري ها پر کند درست مثل نشريه زرد سان در بريتانيا و بيلد در آلمان.مخاطب هم معمولا" از اين دست از مسائل خوشش مي آيد در نتيجه هم روزنامه فروش خوبي داشت و هم اينکه قدرت سر دبير روز به روز بيشتر مي شد. اين نتيجه گيري از آنجا حاصل شده که برنامه نود بيشتر سعي در نگاه اينچنيني دارد البته آنجايي که آنها نشان مي دهند يک مربي چگونه بي شرمانه با بازيکنش برخورد مي کند نه تنها هيچ ايرادي ندارد بلکه مي تواند حالت بازدارندگي نيز داشته باشد.البته شرط آنکه مقاصد شخصي و مغرضانه پشت پخش چنين صحنه هايي نهفته نباشد.
5- نزديک به 6 سال است که فرگوسن با بي بي سي مصاحبه نمي کند چون سال 2004 اين شبکه تلويزيوني در برنامه "پانوراما " گوشه هايي از زنديگي "جسيون"، پسر فرگوسن را نشان داد که او علاوه بر اينکه مديربرنامه بازيکنان بود کارهاي تجاري هم مي کرد.پخش اين برنامه موجب شد که سرمربي منچستر يونايتد از بي بي سي شکايت کند و خطاب به آنها بگويد برنامه شما سراسر کذب محض بود و تنها به هدف تخريب پسر من روي آنتن رفت.از اين رو سر الکس بجز يک مورد در سال 2007 که برنامه اي در ستايش از بابي رابسون فقيد از سوي بي بي سي تهيه شده بود، ديگر هيچگاه حاضر نشد با بي بي سي مصاحبه کند.هر چند که اتحاديه فوتبال جزيره بخاطر اين موضوع جريمه هاي سنگيني را براي فرگوسن در نظر گرفت اما باشگاه منچستر حاضر شد اين جريمه 60 هزار پوندي را متقبل شود.
6-اما ربط دادن 5 بند فوق الذکر؛ فضاي فرهنگي درون مستطيل سبز در فوتبال ايران چندان مناسب نيست، برنامه سازي مثل عادل فردوسي پور براي نشان دادن آنچه در اين به اصطلاح "ستاره کده" رخ مي دهد تابو شکني مي کند و گوشه هايي از ناهنجاري هاي فوتبال با طعم ناموس را نشان مي دهد. اما از سوي مقابل باشگاه سپاهان عوض آنکه سرمربي خود را توبيخ کند که چرا حاضر شده برابر ده ها دوربين تلويزيوني اينچنين به کاظميان تندي کند، نامه اي را به ضرغامي مي دهد و مي گويد؛ برنامه نود، مشي صحيحي در قبال فوتبال ندارد! از همين جاي کار مبرهن است که تحريم نود ژستي رسانه اي بيش نيست چرا قدرتي که نود دارد هزاران بار بيشتر از برنامه ورزشي بي بي سي در بريتانياست.اگر فرگوسن با آنها صحبت نکند و يا آنکه بي بي سي مصاحبه هاي سرمربي شياطين سرخ را به تصوير نکشد باز برنامه هاي فراوان و پر بيننده ديگري هستند که جور بي بي سي را بکشند اما دربين رسانه هاي فارسي زبان ديداري ، نوشتاري و ... روي هم رفته تنها اين نود است که هر دوشنبه شب تا نزديک سحر ميليون ها نفر را پاي جعبه جادويي ميخکوب مي کند و در اين بين تحريم يعني محو کردن خويشتن. قطعا انسان زيرکي مثل قلعه نويي بهتر از ما اين واقعيت را درک مي کند اما او هوشمندانه اين روزها توپ را در زمين عادل انداخته تا در سالن کنفرانس خبري ديگر وقت نشود که از سرمربي سپاهان بپرسند چه شده که تيمت از 7 باز ي9 امتياز کسب کرده است!
7- عادل فردوسي پور و برنامه اش قطعا خوب مطلق نيستند و قلعه نويي هم ايضا بد مطلق.اما آنچه در اين بين اهميت دارد اين است که جبهه گيري ها در حمايت يا مذمت هر کدام از طرفين دعوا تنها از روي عدل باشد نه حب و بغض. فوتبال حرفه اي گرته برداري مو به مو از آن چيزي نيست که پانوراماي بي بي سي مي کند و فرگوسن هم پاسخش را با بي محلي مي دهد.فوتبال حرفه اي يعني دست کم به اندازه يک صدم قرارداد چند صد ميليوني اي که مي گيريد مودب باشيد و پاسخگو و از سوي ديگر اگر شمشير رسانه در دستتان بود بي رحمانه آن را سوي کسي نشانه نرويد.رسالت شفاف سازي است البته نه به قيمت بي آبرو کردن کسي که شايد فرزندش پاي تلويزيون باشد و ...
ارسال: امين ذبيح فر