یافته ها حاکی از آن است که فعالیت بدنی آثار مثبت و معناداری بر سلامت جسمانی، روانی و اجتماعی افراد غیر معلول دارد و ابزاری کارآمد در ارتقاء کیفیت زندگی و اثرگذار بر سبک زندگی سالم محسوب می شود، بنابراین گذران اوقات فراغت با ورزش، برای معلولین از اهمیت بیشتری حتی نسبت به غیرمعلولین برخوردار است چنانچه ورزش برای افراد غیر معلول امری نه چندان ضروری و برای معلولین امری ضروری محسوب می شود. به همین سبب یکی از ضروری ترین روش های گذران اوقات فراغت معلولین، پرداختن به ورزش و فعالیت بدنی است؛ چراکه به وسیله ورزش می توان هرچه بهتر و بیشتر به این افراد کمک کرد تا بتوانند به طور مستقل، بدون کمک دیگران و نیز بدون احساس سربار بودن برای جامعه و یا منزوی شدن، به زندگی عادی خود ادامه دهند. آنچه مسلم است اهمیت بالای ادراک و نگرش معلولین نسبت به موانع و مزایای مشارکت در فعالیت بدنی است و این موضوع عاملی اثرگذار بر تصمیم گیری های آنان جهت شرکت در فعالیت های منظم و سلامت محور محسوب می شود.

اگرچه استفاده کنندگان از ویلچر، افراد کم بینا و سایر افراد دارای ناتوانی حرکتی و جسمی به ورزش مداوم نیاز دارند، اما اغلب تمرین کردن برای آنان سخت است. در بسیاری از موارد، آنان نمی توانند به تجهیزات ورزشی و تمرینی «تطبیقی» یعنی ماشین ها، وزنه ها و سایر وسایلی که برای سهولت استفاده توسط افراد دارای معلولیت، اصلاح یا مهندسی شده اند، دسترسی داشته باشند. هزینه های بالا، منحنی های یادگیری شیب دار و دسترسی محدود استفاده از آن ها را در تنگنا قرار می دهد.

برای رسیدن به این نتیجه، الکساندرا جیمیسون از دانشگاه تگزاس در آرلینگتون آمریکا با هلارا ویجسوندارا که مانند او محقق فناوری های زیست پزشکی است، همکاری کرد تا دریابد چه چیزی بر سر راه این افراد قرار دارد. آنان بیش از ۴۰ محصول و بیش از ۲۰ مقاله که محققان در این زمینه منتشر کرده اند را بررسی کردند. یافته های تحقیق آنان در مجله ناتوانی و توانبخشی: فناوری کمکی(Disability and Rehabilitation: Assistive Technology) منتشر شده است.

دسترسی محدود

چهار نوع ابزار آمادگی جسمانی تطبیقی در بازار وجود دارد که شامل تجهیزات تمرینی و لوازم جانبی، دستگاه های ورزشی، تجهیزات ورزشی و برنامه های آمادگی جسمانی است. برای مثال، استفاده از ماشین های پارویی تطبیقی، تردمیل ها و تجهیزات مشابه آسان است و می تواند به کاربران کمک کند تا پیشرفت آمادگی جسمانی خود را پیگیری کنند.

در مورد میزان استفاده از ماشین های ورزشی تطبیقی، داده های کمی وجود دارد و باعث می شود باشگاه ها تمایلی به خرید آنها نداشته باشند. در نتیجه، تعداد کمی از باشگاه های ورزشی هر یک از این اقلام را دارند و بیشتر مردم نمی توانند خودشان این وسیله ها را خریداری کنند، زیرا قیمت این دستگاه ها به ۹۰۰۰ دلار می رسد.

با این حال، برخی از تجهیزات ورزشی تطبیقی به طور تقریبی به همان اندازه هزینه ندارند. به عنوان مثال، طناب های مونو، طناب هایی که به میله ای متصل می شوند و فردی با یک بازو می تواند برای طناب زدن از آن استفاده کند، اغلب قیمت زیادی ندارد. نوارهای کششی ویلچر، سیستم قابل حمل که در آن می توانید نوارهای الاستیک مقاوم با دسته را به ویلچر وصل کنید تا تمرینات تقویت عضلات را انجام دهید، قیمتی اندکی دارند. اگرچه می توان آنها را به راحتی خریداری کرد، اما این ابزارهای ورزشی تطبیقی در بیشتر باشگاه ها یافت نمی شوند.

در واقع، این تحقیق از گفت وگو با اعضای تیم بسکتبال با ویلچر، برنده مسابقات قهرمانی دانشگاه تگزاس در آرلینگتون الهام گرفته شده است. آن ورزشکاران گفتند برای غلبه بر مشکلات موجود در ورزشگاه باید خلاق باشند.

برای افرادی که آموزش ندارند، بدون راهنمایی متخصص، ورزش کردن حتی دشوارتر می شود. آسیب رساندن به خود بدون آمادگی مناسب یا آگاهی از نحوه استفاده ایمن از تجهیزات، به ویژه برای افراد دارای معلولیت، می تواند آسان باشد.

اگرچه گواهینامه های آمادگی جسمانی فراگیر موجود است، اما بیشتر مربیان آمادگی جسمانی برای تطبیق دانش خود با افراد دارای معلولیت آموزش ندیده اند. همچنین، تلاش های بسیار کمی برای طراحی فناوری دیجیتال آمادگی جسمانی، مانند دستگاه های ورزشی تطبیقی که به برنامه های بازی آمادگی جسمانی یا برنامه های تمرینی گروهی مجازی متصل می شوند، برای افراد دارای معلولیت انجام شده است اما این ویژگی ها بسیار مفید خواهند بود، زیرا می توانند به افراد کمک کنند تا نحوه ورزش کردن با معلولیت را بیاموزند، انگیزه و اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.

مشکل عمده سلامتی

۱۳ درصد از افرادی که دارای معلولیت هستند، ۲ برابر بیشتر از جمعیت عادی در معرض خطر ابتلا به دیابت، سکته مغزی و افسردگی هستند. این فقط به دلیل تفاوت در دسترسی به مراقبت های بهداشتی یا شرایط زمینه ای نیست بلکه به این دلیل است که آنان کمتر از آنچه نیاز دارند ورزش می کنند.

از هر چهار بزرگسال آمریکایی فقط یک نفر دستورالعمل های توصیه شده فعالیت بدنی را رعایت می کنند که شامل حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در هفته و شرکت در فعالیت های تقویت کننده عضلات حداقل ۲ بار در هفته است.

افراد دارای معلولیت حتی کمتر از این دستورالعمل ها پیروی می کنند و کمتر از یک نفر از هر ۱۰ بزرگسال دارای ناتوانی حرکتی، مقادیر توصیه شده ورزش را انجام می دهند. برخی می ترسند صدمه ببینند. برخی دیگر می گویند که نمی دانند چگونه ورزش کنند یا برای انجام آن در فضای عمومی بیش از حد معذب هستند. اکثر دستگاه های ورزشی باشگاه در دسترس نیستند و درخواست کمک برای استفاده از آن ها ممکن است باعث شود برخی احساس ناراحتی کنند.

رفت وآمد به باشگاه های ورزشی برای برخی از افراد دارای معلولیت می تواند دشوار باشد، به ویژه برای افرادی که در مناطق روستایی هستند، جایی که بعید است سالن های ورزشی گزینه های قابل دسترس داشته باشند.

راه حل های آمادگی جسمانی تطبیقی، پتانسیل بهبود سلامت کلی جسمی و روانی، کاهش انزوای اجتماعی، پیشگیری از بیماری و هدایت تغییرات اجتماعی به سمت دسترسی را دارند. با این حال، شرکت های بیمه هزینه تجهیزات ورزشی تطبیقی شخصی و ثبت نام در برنامه ها را تنها با نسخه پزشک پوشش می دهند.

گام بعدی

محققان هنوز درباره چگونگی یادگیری افراد دارای ناتوانی های جسمی و حرکتی در مورد ابزارهای ورزشی تطبیقی جدید و دسترسی به آنها اطلاعاتی ندارند و علیرغم پیشرفت های اخیر در فناوری ورزش، ساخت تجهیزات ورزشی مناسب برای افراد دارای ناتوانی های جسمی، یک بازاندیشی برای طراحان است.

الکساندرا جیمیسون توضیح داد: به همین دلیل است که گروه تحقیقاتی من در حال توسعه ماشین های ورزشی تطبیقی است که می تواند توسط افراد با همه توانایی ها، همراه با فناوری دیجیتال آمادگی جسمانی برای هدایت و پیگیری عملکرد ورزش استفاده شود. با کمک گروه مهندسان، محققان، افراد دارای معلولیت و سازمان هایی که به افراد دارای معلولیت خدمات ارائه می کنند، اولین تحقیق آزمایشی کوچک خود را در اواخر سال ۲۰۲۴ آغاز خواهیم کرد تا میزان عملکرد این ماشین ها را ارزیابی و برای توسعه بیشتر بازخورد دریافت کنیم.

اگر کسی بتواند از تجهیزاتی استفاده کند که برای افراد دارای معلولیت در دسترس است، هزینه ها را کاهش، تقاضا را افزایش می دهد و خرید آنها را برای سالن های ورزشی عمومی توجیه می کند.

نتیجه گیری

بنابراین ارزیابی ادراک موانع و نگرش افراد نسبت به فعالیت های حرکتی، جایگاه ویژه ای در پژوهش های کاربردی به خود اختصاص می دهد. این موانع می تواند به علت کمبود فضاهای ورزشی مناسب، مشکلات مالی، مشکلات مربوط به تردد، ساختار شهری و حمل ونقل، دید غلط عمومی نسبت به حضور معلولین در اجتماع و یا مشکلات مربوط به نداشتن همراه باشد؛ به هر حال هیچکس به جز خود معلولین نمی توانند به خوبی این موانع را توصیف کنند و برای این منظور باید با انجام مصاحبه با جامعه وسیعی از معلولین، نگرش و ادارکشان از موانع را مشخص کرده و با داشتن این اطلاعات سعی شود تا با دقت نظر بیشتری شرایط را برای حضور حداکثری معلولین در اجتماع و ورزش مهیا ساخت. همچنین با توجه به موانع موجود بر سر راه این افراد تلاش شود تا محیط ها و اماکن ورزشی جهت استفاده معلولین مناسب سازی شده و برای بهبود نگرش و پذیرش اجتماع در خصوص افراد معلول نیز کوشش کرد. دانستن این اطلاعات برای رفع موانع، باعث حضور بیش از پیش معلولین در عرصه های اجتماعی و ورزشی خواهد شد.

منابع

برگرفته از «بررسی موانع و نگرش افراد معلول در خصوص گسترش ورزش همگانی»، وحید کشتکار

یاهو

انتهای پیام