سنگ بنایی برای اعاده حق ورزش
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره این اثر مکتوب ورزشی باید گفت که تالیف و انتشار چنین کتابی را باید اتفاقی خوشایند برای ورزش ایران و حوزه آثار مکتوب تربیت بدنی قلمداد کرد، زیرا هم تا اندازه زیادی جای کاملا خالی مقوله حقوق در ورزش را پر می‌کند و هم این که تالیف چنین اثری از سوی نویسندگان ایرانی، اقدامی شایسته است. البته دکتر فراهانی و همکارانش برای نگارش چنین کتابی در کنار استفاده از حدود 30 منبع مکتوب داخلی، از چندین و چند منبع مکتوب خارجی نیز بهره برده‌اند که این امر بر غنای کارشان می‌افزاید.
درباره محتوای این کتاب هم باید گفت که چون خلاء وجود یک اثر مکتوب ویژه دانشجویان رشته تربیت‌بدنی و ورزش در حوزه حقوق ورزشی، بدون شک دلیل اصلی تالیف این کتاب است، بنابراین هم تعیین فصل‌ها و هم زبان نگارشی مولفان اثر تا اندازه زیادی مطابق با سرفصل‌ها و ادبیات دانشجویی منطبق است و اگرچه این موضوع یک ضعف محسوب نمی‌شود اما ناخودآگاه آن را تا حدی از دایره آثار پژوهشی خارج می‌کند.
به عنوان نخستین نقطه ضعف این اثر باید به بی‌دقتی مشهود در مقدمه‌ها و مدخل‌های برخی فصل‌ها و بخش‌های این کتاب اشاره کرد. این بی‌دقتی که تا حدی نشان‌دهنده شتاب مولفان برای پرداختن به اصل مطلب یا حتی قرار دادن وظیفه مقدمه‌نویسی بر عهده یکی از سه مولف است، باعث می‌شود که موضوع حساس حقوق ورزشی تا حدی برای مخاطب اثر؛ آن هم در هنگامه برخورد نخستین با فصل‌ها و بخش‌های کتاب، رنگ ببازد و وجاهت خود را از دست بدهد.
کافی است نگاهی به مقدمه‌های آثار مکتوب حقوق حوزه‌های مختلف بیندازیم تا این موضوع کاملا نمایان شود. به عنوان مثال، در فصل نخست، مقدمه کتاب به نوعی نوشته شده‌است که گویا وقوع حادثه یا آسیب‌دیدگی، دلیل پایه‌گذاری حقوق در حوزه ورزش است یا جانمایه آن را تشکیل می‌دهد، در حالی که حق در هر مقوله‌ای فی‌نفسه وجود دارد؛ چه رویدادی آن را نقض کند یا نکند. مثال دیگر در این باره، این‌که فصل مهمی با عنوان «بررسی کاربرد غیرمجاز داروها در ورزش(دوپینگ) و مسائل حقوقی مرتبط با آن» با مقدمه ضعیفی شروع می‌شود که امکان دارد مخاطب را از مطالعه مباحث مطرح شده در این فصل منصرف کند.
در بخشی از این مقدمه آمده‌است: «جوانان معتقدند با خوردن این داروها(دوپینگ) اندام زیبایی پیدا می‌کنند و با پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان می‌توانند اندام خود را به رخ دوستان و آشنایان بکشانند». چنین مقدمه ضعیفی هرگز توجیه نمی‌کند که چرا مثلا یک شطرنجباز از برخی داروهای غیرمجاز برای کسب تمرکز بیشتر استفاده می‌کند، آن هم در حالی که هرگز قصد ندارد عضله مغزش را به رخ کسی بکشد؟! ضمن این که این مقدمه عاری از هرگونه اشاره‌ای به تولید‌کنندگان، توزیع‌کنندگان و همچنین توصیه‌کنندگان مواد دوپینگی است.
این چند نقطه ضعف پیش از نقاط قوت این کتاب گفته شد تا مشخص شود اگر نگاهی حرفه‌ای در حوزه نگارش(از سوی مولفان) و تولید کتاب(از نگاه ناشر) به اندازه کافی وجود داشت «حقوق ورزشی» بدون شک می‌توانست یکی از آثار برتر حوزه تربیت بدنی و ورزش باشد.
اگر این کتاب را نخستین اثر تخصصی حوزه حقوق ورزشی در ایران در نظر بگیریم، باید گفت که خوشبختانه این خشت اول، کج بنا نهاده نشده است و می‌توان آن را مبنا و پایه‌ای برای مکتوبات بعدی این حوزه در نظر گرفت. در حقیقت، دکتر فراهانی و همکارانش توانسته‌اند اثری قابل اعتنا را در حوزه حقوق ورزشی به رشته تحریر درآورند. بدون شک، تبیین برخی وظایف حقوق مدیران، مسوولان، سرپرستان و مربیان ورزشی در این اثر مکتوب، مخاطب را ـ خواه دانشجوی رشته تربیت بدنی باشد و خواه یکی از اهالی یا علاقه‌مندان حوزه ورزش ـ تا اندازه زیادی با حقوقش آشنا می‌کند.
از جمله فصل‌هایی که وجودش به این اثر مکتوب ورزشی بهایی دوچندان می‌بخشد، «آشنایی با فساد اداری در سازمان‌های ورزشی» است، آن‌جا که پس از بررسی مختصر سابقه فساد در ورزش، موضوع دامنه گسترده‌ای پیدا می‌کند. ارایه راهکارهای قانونی برای کنترل فساد در ورزش و همچنین اقدامات علیه فساد در ورزش مدرن، مباحثی بسیار جذاب و خواندنی به شمار می‌آیند؛ هرچند ذکر این موضوع در کتاب که «کنکاش برای پیدا کردن فساد خود شروع یک مصیبت است زیرا تحقیق در این مسائل، خطرآفرین و بسیار مشکل است» به نوعی آب سرد را بر پیکره مخاطب می‌ریزد و اگر خواننده کتاب حوصله کافی نداشته باشد، شاید با مطالعه چنین جملاتی، عطای خواندن این بخش جذاب را به سطحی بودن برخی اظهارنظرها به ویژه در مقدمه بخش ببخشد و از خیر خواندن آن بگذرد.
در مجموع، می‌توان نگارش کتاب «حقوق ورزشی» را اقدامی شایسته، قابل توجه و همچنین سنگ بنایی قابل اتکا برای ورود صاحب‌نظران حوزه حقوق به مقوله تربیت بدنی به صورت تخصصی درنظر گرفت تا از این پس، برای مداقه در موضوعات حقوق ورزشی مجبور به تحقیق و تفحص وقت‌گیر و زمان‌بر در انواع و اقسام کتاب‌های حقوقی نباشیم و حق ورزش در حوزه حقوق در آینده نه چندان دور به طور کامل ادا شود.
کتاب «حقوق ورزشی» در واقع، مقوله مهم و تاثیرگذار حقوق را درباره همه اهالی ورزش؛ از ورزشکار گرفته تا مدیر، مدیر و سرپرست دربرمی‌گیرد، به گونه‌ای که در پایان مطالعه این کتاب ممکن است این احساس به هریک از اهالی خانواده ورزش دست دهد که بدون مطالعه و تحقیق در حوزه حقوق ورزشی، ورزش نکند!
مطالب این کتاب در هشت فصل بیان شده‌اند. البته مخاطب پیش از این که وارد فصل نخست شود، در شش صفحه مقدمه‌ای نسبتا کامل را مطالعه می‌کند که او را با حقوق ورزشی، ضرورت‌های توجه به حقوق ورزشی و توسعه آن در جامعه ورزشی و همچنین اهمیت این نوع از حقوق آشنا می‌کند.
کتاب 246 صفحه‌ای حقوق ورزشی از سوی پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم وزشی با همکاری انتشارات حتمی منتشر شده‌است.
