دمبل، قدیمی‌ ترین وسیله ورزشی

2 هزار سال از عمر دمبل می‌ گذرد

دمبل یکی از تجهیزات ورزشی است که در گروه وزنه‌ های آزاد گنجانده می ‌شود و به‌ طور وسیع در تقویت، افزایش حجم و کارایی عصبی‌- ‌عضلانی بخش‌ های مختلف بدن کاربرد دارد...

این وسیله، علاوه بر ارزان بودن، دارای اندازه‌ های مختلفی است و جای کمی نیز می ‌گیرد. با این حال، خیلی از ما به دلیل نداشتن اطلاعات، از آن کم استفاده می ‌کنیم و از فوایدش بهره‌ مند نمی ‌شویم.

قدمت استفاده از دمبل به بیش از 2هزار سال قبل برمی ‌گردد؛ یعنی دمبل جزو قدیمی ‌ترین تجهیزات ورزشی است. این وسیله در گذشته صرفا به صورت یک میله فلزی کوتاه با 2 وزنه فلزی در طرفین بود ولی در حال حاضر، طیف گسترده ‌ای از دمبل ‌ها با اشکال متنوع و با قابلیت تنظیم و نگهداری راحت ‌تر و امکان حمل و نقل آسان ‌تر به بازار آمده ‌اند. حتی برخی از دمبل‌ ها توخالی هستند و می‌ توان هنگام استفاده، درون آن ها را با آب پر کرد.

دمبل؛ انواع و اقسام

به‌ طورکلی دمبل‌ بر 2 نوع است؛ دمبل ‌هایی با وزن ثابت و دمبل‌ هایی با قابلیت تنظیم وزن. نوع دوم نسبت به نوع اول ارزان‌ تر بوده و فضای کمتری را اشغال می‌ کند. دمبل ‌ها بسته به جنس و سن فرد استفاده ‌کننده قابل تغییر هستند.

چه دمبلی را انتخاب کنیم؟

دمبل‌ ها را معمولا براساس وزن شان دسته‌ بندی می‌ کنند. وزن دمبل از 250 گرم تا 50 کیلوگرم متغیر است. ورزشکاران باید بسته به شرایط فیزیکی خود، وزن مورد نظر دمبل ‌شان را انتخاب کنند اما افراد مبتدی باید حتما از دمبل ‌های کم‌ وزن استفاده و به مرور زمان و زیر نظر مربی به وزن دمبل ‌شان اضافه کنند. بنابراین اگر مبتدی هستید، سعی کنید درباره شرایط بدنی خود با یک مربی پرورش اندام مشورت کنید و در مورد انتخاب وزن دمبل از او کمک بخواهید.

آمادگی با نرمش

چنانچه سابقه انجام فعالیت‌ های ورزشی را از قبل ندارید و تازه می ‌خواهید ورزش را شروع کنید، حتما قبل از شروع ورزش با وزنه، بدن تان را با انجام حرکات نرمشی گرم کنید. این حرکات، عضلات شما را گرم و آماده تمرین با وزنه می ‌کنند.

این نرمش‌ ها عبارتند از نرمش و کشش دست و بازوها، چرخش شانه و سرشانه ‌ها، کشش سینه با عقب بردن بازوها، نرمش مچ ‌ها با بالا و پایین کردن آن ها، گرم کردن بازوها با باز و بسته کردن آن ها، گرم کردن کمر با چرخش آن و حرکت کششی کمری، آماده ‌سازی پاها با نرمش بشین و پاشو. در ضمن، نرمش ‌هایی مانند شنا، دراز نشست و طناب ‌زدن نیز برای گرم کردن بدن بسیار مفیدند.

مزایای استفاده از دمبل ‌ها

دمبل ‌ها نسبت به دستگاه‌ های ثابت بدن‌ سازی مزیت ‌هایی دارند؛ از جمله این که ارزان‌ ترند، فضای کمتری را اشغال می ‌کنند، آسان ‌تر و راحت ‌تر با خصوصیات فردی ورزشکار قابل تطبیق و تنظیم هستند، برخلاف دستگاه‌ ها، دامنه حرکتی مفصل کامل خواهد بود و افزایش قدرت در تمام زوایای مفصل به ‌طور متناسب ایجاد خواهد شد، معمولا در تمرین‌ ها افراد نیاز به همراه و مراقب ندارند؛ مگر در موارد خاص مانند استفاده سالمندان و کودکان از این وسیله. در موارد نامساوی بودن قدرت طرفین بدن، امکان استفاده مستقل از دمبل یا استفاده از دمبل با وزن متفاوت در اندام ‌های طرفین وجود دارد و نهایتا این که در زمان استفاده از دمبل، امکان انجام تمرین ‌ها با اشکال مختلف مشت کردن و در دست گرفتن وجود دارد.

معایب استفاده از دمبل‌ ها

دمبل ‌ها برخلاف سایر دستگاه‌ ها، توانایی کمتری در جدا کردن یک عضله در حین انجام یک تمرین دارند و تنظیم مقاومت‌ ها با دمبل، مشکل ‌تر است. از همه مهم ‌تر، به‌ علت احتمال بروز آسیب عضلانی و مفصلی در اثر استفاده از دمبل، به افراد مبتدی، استفاده از آن توصیه نمی ‌شود.

در دست گرفتن طولانی و محکم دمبل‌ ها در سالمندان و بیماران قلبی باعث افزایش فشارخون می ‌شود و خطرهای احتمالی ناشی از این مشکلات را تشدید می‌ کند. بنابراین باید از محکم گرفتن دمبل خودداری و تنفس صحیح به هنگام استفاده از آن رعایت شود. به‌ علاوه، در دوره بعد از حوادث عروق کرونری یا بعد از جراحی قلب نیز استفاده از دمبل باید به بعد از یک دوره تمرین‌ های هوازی چند هفته ‌ای موکول شود.

قبل از تمرین با دمبل باید حتما با پزشک معالج و پزشک متخصص طب ورزشی مشورت کنید و تمرین ‌ها را زیر نظر کارشناسان آموزش ببینید.

5 توصیه طلایی

1- به مبتدی ‌ها و به خصوص سالمندان، توصیه می ‌شود در مراحل ابتدایی ورزش، به جای استفاده از دمبل، از دستگاه‌ های بدن‌ سازی که ایمنی بیشتری دارند، استفاده کنند.

2- تکنیک مناسب استفاده از دمبل از اهمیت زیادی برخوردار است:

* در تمام مدت تمرین باید کمر در وضعیت مستقیم قرار داشته باشد.

*از قرارگیری صحیح پاها و استحکام کمر به منظور تعادل و ثبات کافی باید اطمینان حاصل شود.

* هنگام بلندکردن وزنه‌ ها نباید خم شوید.

* دمبل‌ ها را همیشه نزدیک به بدن خود نگه دارید، مگر در موارد خاص

* دمبل‌ ها را در تمام دامنه حرکتی مفصل حرکت دهید و منحصر به زاویه ‌ای محدود نکنید تا دچار ضعف در نقطه خاصی از زاویه حرکتی نشوید.

* روی عضلاتی که باید منقبض شوند، تمرکز کنید.

* تکنیک تنفس بسیار مهم است و باید هنگام انقباض کوتاه ‌شونده عضله، عمل بازدم و هنگام انقباض طویل ‌شونده عضله، عمل دم را انجام داد. به‌عنوان نمونه هنگام جمع کردن آرنج عمل بازدم و هنگام بازکردن آرنج عمل دم را باید انجام داد.

3- عمل گرم کردن و بعد از آن، کشش عضله و مفاصل را حتما باید انجام داد.

4- ابتدا باید از وزنه‌ های سبک شروع کرد.

5- هیچ ‌گاه دمبل را از دست‌ تان رها نکنید چون احتمال آسیب‌ های عضلانی با مکانیسم رفلکسی وجود دارد.

بخش تغذیه و سلامت تبیان

هفته نامه سلامت

دکتر احمد باقری ‌مقدم، متخصص پزشکی ورزشی

اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.

برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.

برای خرید وسایل ورزشی از فروشگاه اینترنتی، اینجا کلیک کنید.

*مطالب مرتبط:

5 تمرین برای تقویت عضلات شکم

6 دلیل دیگر برای ورزش بیشتر