5 ورزشکار تاریخساز المپیکها از تارزان تا کوسه
جانی ویسمولر
این شناگر برجسته در دوم ژوئن 1904 در تمیس کانتری در نقطهای در اتریش و مجارستان که اینک رومانی نامیده میشود به دنیا آمد و تبعه آمریکا شد و بیستم ژانویه 1984 در آکاپولکوی مکزیک درگذشت.
وی در المپیک 1924 پاریس سه مدال طلا در شناهای 100 و 400 متر آزاد (کرال) و 200×4 متر امدادی و در المپیک 1928 آمستردام دو طلا در 100 متر آزاد و 200×4 متر امدادی برد.
تبحر این شناگر در رشتههای آبی به حدی بود که در المپیک 1924 یک برنز هم در معیت تیم ملی واترپلوی آمریکا در این رشته ورزشی به دست آورد.
با این حال شهرت هنری ویسمولر بسرعت بر دستاوردهای بسیار بزرگ ورزشی وی چربید، زیرا از 1929 وارد کارهای هنری و بازیگر سینما شد و قرارداد هفت سالهای با کمپانی معروف فیلمسازی متروگولدوین مهیر (MGM) بست و از 1932 تا 1940 در شش فیلم سینمایی درباره قهرمان افسانهای جنگلها یعنی تارزان، رل اصلی را بازی کرد و روبهروی مورین اوسالیوان ـ که ایفاگر نقش جین بود ـ قرار گرفت.
وی از 1942به RKO کمپانی رقیب MGM پیوست و شش تارزان دیگر هم برای آنها بازی کرد و بالاتر از امثال لکس بارکر و کریستوفر لمبرت که جانشین وی شدند، قرار گرفت و 28 سال بعد از مرگش هنوز معروفترین و بهترین تارزان سینماست.
هرچند خود او در فیلمهایی دیگر و سایر نقشها هم ظاهر شد، اما هیچ کس بخوبی تارزانی که او بازی میکرد، در جنگلها نعره نکشید.
جسی اوونس
این دوومیدانیکار خارقالعاده که دوازدهم سپتامبر 1913 در اوکویل در ایالت آلابامای آمریکا چشم به جهان گشود و در سی و یکم مارس 1980 در توسان واقع در ایالت آریزونای همین کشور، دار فانی را وداع گفت، قد و وزنش از 1.79 متر و 79 کیلو فراتر نمیرفت، اما در یک رویارویی غیرمستقیم، اما نهچندان نامحسوس با ادولف هیتلر پیشوای دیوانه آلمان نازی و در حالی که خالق اس.اسهای آلمان مدعی برتری موهوم نژاد ژرمنها بر تمامی جهانیان و بویژه سیاهپوستان بود، در المپیک برلین مقابل چشمهای گرد شده هیتلر و وابستگان وی، رشته دوومیدانی این بازیها را سال 1936 قبضه کرد و در چهار ماده چهار طلا برد تا هیتلر با خشم و شرمساری ورزشگاه را ترک گوید.
مقامهای نخست اوونس در 100 و 200 متر سرعت، 100×4 متر امدادی و پرش طول مردان نشان داد سیاهان از چه توان بالقوه خیرهکنندهای برخوردارند و اگر به عرصههای اجتماعی ـ سیاسی کشیده شوند، بیشتر اوج خواهند گرفت.
جسی آخرین فرزند یک خانواده 10 فرزندی در ایالت سرشار از سیاهپوست آلابامای آمریکا بود و از همان جا و بخصوص در زمان تحصیل در دانشگاه اوهایو فرا گرفت که باید در برابر توهینهای نژادی مقاوم باشد و با فتوحات ورزشی، پاسخ توهینکنندگان را بدهد و قاطعترین پاسخ او در همان برلین 1936 بود.
کارل لوئیس
دونده سیاهپوست آمریکایی 48 سال بعد از کار تاریخی همنژاد و هموطنش جسی اوونس در المپیک برلین کار او را عینا در المپیک لسآنجلس تکرار کرد و مثل وی در هر چهار ماده 100 و 200 متر 100×4 متر امدادی و پرش طول قهرمان شد و به عنوان ستاره المپیکی که توسط اتحاد شوروی و اکثر قریب به اتفاق اقمارش بایکوت شد، انتخاب گشت، اما این تنها کار مهم لوئیس که متولد اول جولای 1961 است و 1.91 متر قد و 82 کیلو وزن دارد، نبود؛ زیرا وی در المپیکهای 84 تا 96 یعنی در چهار دوره متوالی این بازیها مجموعا به 9 طلا و یک نقره در موادی که نامشان آمد دست یافت.
مارک اسپیتز
این شناگر آمریکایی که لقب مارک کوسه را یدک میکشید و متولد دهم فوریه 1950 در شهر مودستو در ایالت کالیفرنیا و صاحب 1.85 متر قد و 83 کیلو وزن بود، در المپیک مونیخ هفت مدال طلا در هفت ماده شنا برد و به تاریخ پیوست و کاری کرد که فقط هموطنش مایکل فلپس در المپیک 2008 با کسب هشت طلا در همین رشته از آن فراتر رفت.
اسپیتز دو طلا هم در المپیک 1968 مکزیک به دست آورد و در بازیهای پان آمریکن نیز پنج بار بر سکوی قهرمانی ایستاد و 33 بار رکوردهای جهانی را شکست و در سالهای 1969، 71 و 72 در سه نوبت مرد سال شنا شد.
او در شناهای کرال، کرال پشت و پروانه عالی بود و با این که برخلاف فلپس در مواد چهار شنای مختلط بختآزمایی نکرد، اما جایگاهش در شنا تقریبا دستنیافتنی است.
نادیا کومانهچی
این رومانیایی بسیار هنرمند که دوازدهم نوامبر 1961 در شهر اونستی کشورش به دنیا آمد، دست به چنان کار تاریخیای در المپیک 1976 مونترال زد که هنوز هم درباره اهمیت آن صحبت و اظهارنظر میشود.
وی در حالی که هنوز 14 سالگیاش را تمام نکرده بود، در پیکارهای ژیمناستیک این المپیک به اولین ورزشکاری تبدیل شد که صاحب نمره 10 از حداکثر نمره 10 در این ورزش شده و این کار را نه یک بار، بلکه هفت بار طی 12 حرکتش در مونترال انجام داد و معنا و مفهومی تازه به این ورزش بخشید.
سه مدال طلا و یک نقره و یک برنز او در این رقابتها، پاداش کار بزرگ و تاریخیاش بود و لقب ستاره بازیها هم که برازنده کومانه چی بود، به همین سبب به وی اهدا شد.
کومانهچی در مسابقات جهانی 1978 در استراسبورگ و 1979 در فورت وورت تگزاس مجموعا بیشتر از دو طلا نگرفت، اما در المپیک 1980 در مسکو، هر چند طلای مجموع انفرادیش را تکرار نکرد، اما دو طلا و دو نقره هم در این المپیک به دست آورد و شاید اگر قدری لطف داوران به وی بیشتر بود او میتوانست بالاتر از نماینده نخست کشور میزبان (اتحاد جماهیر شوروی) بر سکوی نخست مجموع انفرادی هم بایستد
جوانترین قهرمان ژیمناستیک تاریخ المپیکها از 1975 تا 1979 در سه دوره مسابقات قهرمانی اروپا هم مجموعا 9 مدال طلا، دو نقره و یک برنز تصاحب کرد.
از 1999 با فرار از رومانی در آمریکا ساکن و مهاجر شد و در این مدت با فعالیتهای جنبی و تبلیغاتی پیرامون این ورزش و برخی نمایشهای هنری به امرار معاش پرداخت.