در بخش نخست این گزارش ها، به بازخوردهای حضور زنان در ورزشگاه ها و بازتاب آن در فضای مجازی و چگونگی ورود زنان به ورزش پرداختیم؛ در بخش دوم به جایگاه ورزش زنان در ایران اشاره کردیم و در بخش سوم به چگونگی سازماندهی و توسعه ورزش زنان می پردازیم.
کلاس های آموزشی ورزشی
سال ۱۳۱۴ نقطه اثرگذاری در ورزش زنان بود. در این سال سه اتفاق مهم روی داد که بر وضعیت ورزش زنان در سال های بعد تاثیر گذاشت. یکی از سازمان هایی که در آن سال شکل گرفت و تا اندازه ای در تحول ورزش زنان تأثیرگذار بود، کانون بانوان بود. این کانون ۲۲ اردیبهشت ماه ۱۳۱۴ تاسیس شد. شعبه ورزش این کانون نقش مطلوبی در توسعه ورزش زنان داشت.
اعضای هیات مدیره کانون بانوان که بیشتر آنها از مدیران مدارس بودند، برای تقویت جسمانی و سرگرمی زنان بازی تنیس را دایر کردند. زن های داوطلب در روزهای شنبه و چهارشنبه دوره برنامه ورزشی دبستان ها و دبیرستان های دختران را در این کلاس ها آموزش دیدند. حتی عده ای از آن ها برای تعلیم تربیت بدنی استخدام شدند. از طرفی کلاس های ورزشی برای آموزش رشته های مختلف ورزشی به دختران خردسال تشکیل شد که البته از جزئیات این آموزش ها اطلاعاتی در دست نیست.
عمومیت ورزش زنان
از اواخر سال ۱۳۱۴ روزنامه اطلاعات همواره در صفحه نخست خود تصاویر و مطالبی درباره پیشرفت ورزش دختران به چاپ رساند و از عمومیت یافتن بیش از پیش ورزش های بدنی در همه دبستان ها، دبیرستان ها و دانشسراهای دختران خبر می داد. در واقع، باید گفت سال ۱۳۱۴ سال تحول ورزش دختران بود. در بسیاری از شهرهای مختلف کشور، دختران به استقبال فعالیت های ورزشی رفتند. به دنبال زمینه سازی ها، ورزش زنان بالاخره به عنوان پدیده ای اجتماعی راه خود را باز کرد و عمومیت یافت. البته این تغییر محدود به شهرها بود.
نقش نشریات در آموزش ورزش
روزنامه اطلاعات معتقد بود ورزش زنان و حضور عموم مردم در ورزشگاه ها سبب می شود همه به قدرت و توانایی زنان و دختران پی ببرند و نظرشان در خصوص زن به عنوان جنس ضعیف تغییر کند. طولی نکشید که برگزاری مسابقه های ورزشی در میان تیم های زنان مرسوم شد. البته به نظر می رسد این مساله در ابتدا بیشتر خاص دختران مدارس بود و هنوز میان عموم زنان علنی نشده بود.
در حقیقت برنامه آموزش حرکات ورزشی به زنان در بسیاری از نشریات این دوره مشاهده می شود. برای نمونه روزنامه کوشش مقاله هایی از متخصصان ورزش بانوان، منتشر می کرد و حتی در آن، برخی از حرکات ورزشی مشخص را به زنان آموزش می داد. این شیوه آموزش را باید از دو منظر نگاه کرد؛ نخست برای زنانی بود که به ورزش علاقه مند بودند اما بنا به محدودیت های خانوادگی و اجتماعی امکان حضور در باشگاه ها و مراکز ورزشی را نداشتند و دوم این که تلاشی بود برای ترغیب زنانی که انگیزه کافی برای ورزش کردن نداشتند.
سراسری شدن ورزش در مدارس
در آن زمان، بازتاب ورزش دختران مدارس شهرستان های مختلف در مطبوعات، نشان از سراسری شدن ورزش در بیشتر مدارس کشور دارد. کانون زنان و پیش آهنگی دختران از جمله نهادهایی بودند که سازماندهی ورزش دختران را در دستور کار قرار دادند. طولی نکشید که رشته های ورزشی مختلف تاسیس شد و مسابقات دختران مدارس و دبیرستان های مختلف آغاز شدند.
درباره نخستین مسابقات ورزشی دختران، می توان به ۳۱ خردادماه ۱۳۱۵ به برگزاری مسابقه والیبال میان دختران دانش آموز قزوین در عمارت نادری این شهر و نیز یک مسابقه دوچرخه سواری میان دختران ارومیه که در همان سال برگزار شد، اشاره کرد. برگزاری این مسابقات در شهرستان ها بیانگر علاقه مندی زنان در شهرهای مختلف کشور به ورزش بود.
از سال ۱۳۱۷، موضوع ورزش دختران و برگزاری مسابقه های رسمی بین تیم های دبیرستان های دخترانه مورد توجه قرار گرفت. اداره تربیت بدنی در اواخر همین سال درصدد برآمد سلسله مسابقه های ورزشی میان دختران دانش آموز برگزار کند و برای این کار ابتدا رشته های والیبال و بسکتبال در نظر گرفته شد.
شکل گیری مسابقات قهرمانی زنان
۲۵ اردیبهشت ۱۳۱۸، مسابقات والیبال بین دختران دبیرستان ها در زمین والیبال کانون زنان برگزار شد. اداره تربیت بدنی برای ترویج رشته تابستانی تنیس و تشویق ورزشکاران تصمیم گرفت در اواخر تیرماه ۱۳۱۸ سلسله مسابقات قهرمانی برگزار کند. همزمان با برگزاری مسابقات ورزشی، توسعه رشته های ورزشی و بهبود کیفی آموزش تربیت بدنی نیز مورد توجه قرار گرفت.
در اواخر سال ۱۳۱۸، اداره تربیت بدنی برای آشنایی زنان و دبیران ورزش با قواعد و مقررات ورزش ها و بازی های جدید و تکمیل اطلاعات فنی آنان تصمیم به برگزاری کلاس هایی در این زمینه گرفت. علاوه بر این، مقرر از سال ۱۳۱۹، مسابقه دوومیدانی (دو و پرش) به مسابقه های رسمی ورزشی دختران دانش آموز اضافه و هرساله در اردیبهشت ماه برگزار شود. گسترش ورزش در سال ۱۳۱۹، چشمگیر بود. در تیرماه ۱۳۱۹، مسابقات دوچرخه سواری نیز به مسابقات قهرمانی کشور اضافه شد.
