ورزش > فوتبال  - همشهری آنلاین - مریم دری‌منش:
مسابقات فوتبال حذفی اسپانیا با نام "کوپا دل‌ری" شناخته میz شود.

"کوپا دل‌ری" به مسابقات فوتبال حذفی باشگاه‌های اسپانیا در رده مردان گفته می‌شود. این جام در رشته‌های دیگر ورزشی در اسپانیا نیز وجود دارد. این مسابقات در بخش بانوان "کوپا دلا رینا" نامیده می‌شود.

تاریخچه

مسابقات فوتبال حذفی مردان در اسپانیا از سال 1902 آغاز شد. نام‌های گوناگونی که این تورنمنت در طول زمان به خود گرفت، هم‌زمان سیر تحولات تاریخی کشور اسپانیا را نشان می‌دهد. در سال شکل‌گیری این رقابت‌ها، به دلیل این که ریاست آن را پارشاه این کشور، آلفونس هشتم به عهده گرفت، به نام "جام شهر مادرید" برگزار شد. در این مسابقات تیم ویزکایا دو بیلبائو (تیمی متشکل از بازیکنان دو تیم بیلبائو اف.سی و اتلتیک کلوب دو بیلبائو) قهرمان شد. در دوره دوم در سال 1903 جام دیگری بنیان‌گذاری شد که آن را به طور رسمی "جام پادشاهی آلفونس هشتم" نام نهادند.

پس از اعلام جمهوری دوم و کناره‌گیری آلفونس هشتم (1931)، این جام از سال 1933 "جام ریاست جمهوری"، همچنین "جام اسپانیا" نامیده شد. در سال 1937 در طول جنگ‌های داخلی در مناطقی از اسپانیا که تحت کنترل گروه‌های جمهوری‌خواه بود، "جام اسپانیای آزاد" برگزار شد که در این جام تیم فوتبال لوانته اف.سی با پیروزی یک بر صفر مقابل حریف همشهری‌اش والنسیا اف.سی به قهرمانی رسید. با وجود این، این دوره از سوی فدراسیون فوتبال اسپانیا به رسمیت شناخته نشده و به همین دلیل در آمارها نیز از آن نامی برده نمی‌شود.

در سال 1938 تورنمنتی برگزار نشد.

پس از پیروزی گروه‌های مخالف جمهوری و طرفدار فرانسیسکو فرانکو در جنگ‌های داخلی،‌درس ال 1939 جام حذفی با نام "یادواره ژنرال"، و ‌از سال 1940 به نام "جام ژنرال" برگزار شد.

بعد از درگذشت فرانکو در طول فصل 76/1975، جام حذفی از فصل 77/1976 با نام "جام پادشاهی دن خوان کارلوس اول" برگزار شد.

رکورددار قهرمانی در جام حذفی اسپانیا تیم بارسلونا با 25 قهرمانی است. اتلتیکو بیلبائو 24 بار (یک بار آن به عنوان تیم ویزکایا) قهرمان شده است، رئال مادرید 17 مرتبه و اتلتیکو مادرید نه بار به قهرمانی رسیده است، والنسیا تاکنون هفت بار و رئال زاراگوسا شش بار موفق به کسب جام شده‌‌اند.

در حال حاضر مدافع عنوان قهرمانی تیم سویا است که در 19 مه سال 2010 در ورزشگاه نیوکمپ شهر بارسلونا با دو گل اتلتیکو مادرید را شکست داد.

در سال 1904 اتلتیک بیلبائو بدون انجام بازی نیمه نهایی و نهایی به قهرمانی رسید. در مرحله نیمه نهایی تیم اسپانیول بارسلونا حاضر نشد و در فینال هم حریفی نبود، چرا که باشگاه‌های مادریدی رئال، ‌اسپانیول و مونکولا در مسابقه حاضر نشدند.

نحوه برگزاری

جام حذفی اسپانیا با نام "کوپا دل‌ری" با سیستم حذفی برگزار می‌شود. در این جام تمامی باشگاه‌های دسته اول و دوم، چهار تیم برتر لیگ دسته سوم و نیز قهرمان لیگ دسته چهارم اجازه حضور دارند.

در مرحله اول فقط یک بازی انجام می‌شود که در آن تیم رده‌ پایین‌تر حق میزبانی دارد. از مرحله‌ای که 32 تیم باقی می‌مانند تا مرحله نیمه‌نهایی برنده در دو دیدار رفت و برگشت مشخص می‌شود. بازی فینال نیز هر سال در یک ورزشگاه، و البته اغلب در مادرید انجام می‌شود.

در سال‌های 1910 و 1913 دو جام با نام جام حذفی برگزار شد. یکی از سوی فدراسیون فوتبال اسپانیا، و دیگری از سوی اتحادیه باشگاه‌های فوتبال این کشور.

جامی که در حال حاضر به عنوان جایزه به تیم برنده داده می‌شود، دوازدهمین جام از تاریخ شکل‌گیری تورنمنت است. در کنار جام سال 1902،‌ این جام‌ها به این تیم‌های باشگاهی تعلق گرفته است:

جام 1907 به رئال مادرید برای سه قهرمانی پی در پی،‌ سومین جام در سال 1916 به اتلتیک بیلبائو برای سه قهرمانی پیاپی، چهارمین جام به 1928 به بارسلونا برای پنج قهرمانی از سال 1917، پنجمین جام درس ال 1932 به اتلتیکو مادرید برای سه قهرمانی پی در پی،‌ ششمین جام و تنها تورنمنت برگزار شده به نام "جام ژنرال" در سال 1939 به سویا، هفتمین جام در سال 1945 به اتلتیک بیلبائو برای سه قهرمانی پیاپی، هشتمین و نهمین جام در سال 1953 و 1971 به بارسلونا برای سه قهرمانی پی در پی و پنج قهرمانی از سال 1954، دهمین جام به اتلتیکو مادرید در سال 1976 به دلیل تغییر رژیم و تغییر نام تورنمنت،‌ یازدهمین جام در سال 1990 به بارسلونا برای کسب پنج عنوان قهرمانی از سال 1972.

قهرمانان جام حذفی اسپانیا از سال 1902 تاکنون

1902- ویزکایا دو بیلبائو / 1903- اتلتیک بیلبائو / 1904- اتلتیک بیلبائو / 1905- رئال مادرید / 1906- رئال مادرید / 1907- رئال مادرید / 1908- رئال مادرید / 1909- کلوب سیسیلیا دو سن سباستین / 1910- اتلتیک بیلبائو / 1910(2)- بارسلونا / 1911- اتلتیک بیلبائو / 1912- بارسلونا / 1913- بارسلونا / 1913(2)- ریسینگ دو ایرون / 1914- اتلتیک بیلبائو / 1915- اتلتیک بیلبائو / 1916- اتلتیک بیلبائو / 1917- رئال مادرید / 1918- رئال یونیون ایرون / 1919- آره‌ناس کلوب دو گتسکو

1920- بارسلونا / 1921- اتلتیک بیلبائو / 1922- بارسلونا / 1923- اتلتیک بیلبائو / 1924- رئال یونیون ایرون / 1925- بارسلونا / 1926- بارسلونا / 1927- رئال یونیو ایرون / 1928- بارسلونا / 1929- اسپانیول بارسلونا

1930- اتلتیک بیلبائو / 1931- اتلتیک بیلبائو / 1932- اتلتیک بیلبائو / 1933- اتلتیک بیلبائو / 1934- رئال مادرید / 1935- سویا / 1936- رئال مادرید / 1937- برگزار نشد. / 1938- برگزار نشد. / 1939- سویا

1940- اسپانیول بارسلونا / 1941- والنسیا / 1942- بارسلونا / 1943- اتلتیک بیلبائو / 1944- اتلتیک بیلبائو / 1945- اتلتیک بیلبائو / 1946- رئال مادرید / 1947- رئال مادرید / 1948- سویا / 1949- والنسیا

1950- اتلتیک بیلبائو / 1951- بارسلونا / 1952- بارسلونا / 1953- بارسلونا / 1954- والنسیا / 1955- اتلتیک بیلبائو / 1956- اتلتیک بیلبائو / 1957- بارسلونا / 1958- اتلتیک بیلبائو / 1959- بارسلونا

1960- اتلتیکو مادرید / 1961- اتلتیکو مادرید / 1962- رئال مادرید / 1963- بارسلونا / 1964- رئال زاراگوسا / 1965- اتلتیکو مادرید / 1966- رئال زاراگوسا / 1967- والنسیا / 1968- بارسلونا / 1969- اتلتیک بیلبائو

1970- رئال مادرید / 1971- بارسلونا / 1972- اتلتیکو مادرید / 1973- اتلتیک بیلبائو / 1974- رئال مادرید / 1975- رئال مادرید / 1976- اتلتیکو مادرید / 1977- بتیس سویا / 1978- بارسلونا / 1979- والنسیا

1980- رئال مادرید / 1981- بارسلونا / 1982- رئال مادرید / 1983- بارسلونا / 1984- اتلتیک بیلبائو / 1985- اتلتیکو مادرید / 1986- رئال زاراگوسا / 1987- رئال سوسیه‌داد سن سباستین / 1988- بارسلونا / 1989- رئال مادرید

1990- بارسلونا / 1991- اتلتیکو مادرید / 1992- اتلتیکو مادرید / 1993- رئال مادرید / 1994- رئال زاراگوسا / 1995- دپورتیوو لاکرونیا / 1996- اتلتیکو مادرید / 1997- بارسلونا / 1998- بارسلونا / 1999- والنسیا

2000- اسپانیول بارسلونا / 2001- رئال زاراگوسا / 2002- دپورتیوو لاکرونیا / 2003- مایورکا / 2004- رئال زاراگوسا / 2005- بتیس سویا / 2006- اسپانیول بارسلونا / 2007- سویا / 2008- والنسیا / 2009- بارسلونا / 2010- سویا