مروری بر زندگی فوتبالی بازیکن دورگه استقلال؛ آینده دژاگه و قوچان نژاد در آینه فریدون زندی

بسیاری بر این باورند که هافبک 32 ساله استقلال تهران، آینده اشکان دژاگه و رضا قوچان نژاد بعد از حضور در تیم ملی ایران است.

زمانی که کی روش در پی تقویت تیم ملی به دنبال دعوت بازیکنان دورگه برآمد، ناخودآگاه ذهن تمامی فوتبال دوستان به سمت فریدون زندی رفت، همگان به یکباره سرنوشت زندی را بعد از دعوت به تیم ملی از ذهن گذراندند و باز هم نسبت به نظر کی روش واکنش های متعدد و در عین حال ضد ونقیض نشان دادند، اما این بار عمده نظرات بر اساس یک مثال عینی بود. حال قصد داریم مروری اجمالی را بر وضعیت فریدون زندی داشته باشیم.
در ششم اردیبهشت ماه سال 1358، فریدون زندی در شهر امدن در آلمان به دنیا آمد. زندی که یک دورگه ایرانی – آلمانی است، از پدر ایرانی و مادری آلمانی متولد شده است.
زندی از زمان کودکی به سمت فوتبال گرایش پیدا کرد و توانست استعداد و علاقه خود را در هم آمیزد و رشد و تکامل یابد. لازم به ذکر است که زندی همانند دیگر بازیکنان فوتبال اروپایی فوتبال را آکادمیک آغاز کرد.
زندی در زمان کودکی و نوجوانی در باشگاه های متعددی توپ زد. او در سال 1985 به تیم بلو وایس بروسام شهر امدن پیوست و به مدت سه سال در این تیم بود. پیشرفت زندی باعث شد تا او در سال 1988 به باشگاه مپن پیوندد ودر این باشگاه به مدت چهار سال بازی کند.
زندی 13 ساله در سال 1992 به تیم وردربرمن آلمان پیوست و یک سالی را در این باشگاه بود. زندی نوجوان که در مسیر تکامل فوتبال گام بر می داشت، در سال 1993 به تیم توس اسنس آلمان پیوست و تا سال 1995 نیز در این باشگاه فوتبالش را دنبال کرد. او با پایان یافتن سال 1995 به باشگاه سابقش، باشگاه مپن، بازگشت و از همین باشگاه به دنیای حرفه ای خود را معرفی کرد.
درخشش و پیشرفت زندی در تیم های پایه باشگاه های فوق الذکر، موجبات آن را فرآهم آورد تا زندی در تیم ملی زیر 17 سال آلمان بازی کند.
زندی در سال 1998 زمانی که فقط 19 سال داشت به تیم بزرگسالان تیم مپن پیوست و در قالب این تیم در لیگ سوم آلمان در طی دو فصل 60 بازی را انجام داد. او در فصل 1998-1999، 29 بازی را انجام داد و 5 گل را نیز به ثمر رساند. زندی فصل بعدی را نیز در لیگ سوم آلمان در همین تیم به بازی گرفته شد و در 31 بازی توانست 10 گل را به ثمر برساند.
زندی با درخشش در تیم مپن به تیم زیر 21 سال آلمان نیز دعوت شد و در این تیم نیز 5 بازی را انجام داد و توفیق خاصی را نیافت.
بازی های خوب زندی در فصل 1999-2000 باعث شد تا این بازیکن دورگه مورد نظر مسئولان باشگاه فرایبورگ قرار گیرد. زندی برای اولین بار با پیراهن این تیم در بوندس لیگا ظاهر شد، اما فروغ خاصی در این تیم را نداشت و در طی دو فصل حضورش در فرایبورگ، فقط 12 بازی را انجام داد و گلی نیز به ثمر نرساند.
زندی که نتوانسته بود جایگاه ثابتی را برای خود در تیم فرایبورگ کسب کند، به تیم لوبک پیوست تا فوتبال خود را بوندس لیگای دوم دنبال کند. زندی فصل 2002-2003 را با پیراهن تیم لوبک در بوندس لیگای دوم به میدان رفت و در این فصل 25 بازی برای تیم لوبک انجام داد و 6 گل را نیز به ثمر رساند.
فریدون زندی در فصل 2003-2004 نیز در تیم لوبک به بازی گرفته شد. زندی در این فصل حضور درخشان تری را از خود به نمایش گذاشت و توانست 29 بازی برای تیمش انجام دهد و 14 گل نیز به ثمر برساند. او یکی از برترین گلزنان بوندس لیگای دو نیز بود.
در سال 2004 بار دیگر زندی به بوندس لیگا آمد، اما این بار پیراهن تیم کایزرسلاترن به میدان رفت. او در فصل 2004-2005 ، 26 بازی را برای این تیم انجام داد و گلی را نیز به ثمر نرساند. البته زندی در این فصل توانست 4 پاس گل نیز بدهد. زندی در تنها بازی خود در جام حذفی آلمان برای تیم کایزرسلاترن در این فصل، هت تریک کرد.
زندی در این فصل به همراه کایزرسلاترن در رده 12 بوندس لیگا قرار گرفت.
در اواخر سال 2004 بود که نام زندی بر سر زبان محافل ایرانی افتاد. در پی دعوت فدراسیون فوتبال از زندی مبنی بر حضور در تیم ملی، نام زندی به یک باره در ایران انتشار یافت. زندی که توانسته بود در تیم لوبک خوش بدرخشد و سپس به تیم کایزرسلاترن راه یابد، برانکو ایووانکویچ و مسئولان وقت تیم ملی را بر آن داشت تا او را به تیم ملی ایران دعوت کنند.
زندی پس از انجام مذاکرات متعدد با مسئولان تیم ملی به این نتیجه رسید تا در تیم برانکو بازی کند. زندی ابتدا از حضور در تیم ملی سرباز زد، زیرا فکر می کرد از نظر اخلاقی درست نیست. اما پس از گذشت نه ماه از دعوت تیم ملی موافقت خود را اعلام کرد تا به عنوان اولین بازیکن دورگه در تیم ملی ایران بازی کند.
در فصل 2005-2006 زندی نتوانست همانند فصل قبل در تیم کایزرسلاترن به خوبی بازی کند و خوش بدرخشد. هافبک ایرانی- آلمانی کایزرس لاترن فصل کم فروغی را سپری کرد و گلی را هم به ثمر نرساند. او در این فصل 19 بازی در لیگ و 1 بازی نیز در جام حذفی انجام داد.
تیم کایزرسلاترن که در این فصل از مشکلات مالی به شدت رنج می برد، مقامی بهتر از 16 بدست نیاورد. مشکلات مالی این تیم به عنوان یک عامل تسریع دهنده باعث شد تا زندی از این تیم جدا شود.
فریدون زندی هیچ گاه نتوانست خود را در شرایط آرمانی نگه دارد، او در دو مقطع در بوندس لیگای آلمان بازی کرد که هر مقطع دو فصل به طول انجامید. زندی همواره در فصل های اول حضورش در بوندس لیگا شرایط بهتری را در تیم خود داشته است. شاید به نوعی بتوان گفت زندی هیچ گاه نتوانست در سطح بوندس لیگا یک آلمان، توانایی های خود را به نمایش بگذارد. در واقع او نمی توانست خود را با شرایط یکی از 4 لیگ برتر اروپا وفق دهد. از همین رو شاهد آن بوده ایم که زندی در تیم های لیگ برتری روند نزولی را طی کرده است. اما در مقابل در لیگ های پایین تر روند صعودی را طی می کرد. زندی که در بوندس لیگا دو یکی از ستارگان تیم لوبک و یکی از گلزنان برتر لیگ محسوب می شد، به هیچ وجه نتوانست در بوندس لیگای یک آلمان این افتخارات را تکرار کند، هرچند آمار او در تیم کایزرس لاترن متوسط بود ولی فاجعه بار نبود.
زندی با ترک کایزرسلاترن مسیر روبه افولی را سپری کرد. او در سال 2006 با تیم توس کوبلنز آلمان قرار داد بست و امیدوار بود تا بار دیگر در بوندسلیگای دو خوش بدرخشد و به بوندس لیگای یک راه یابد. اما این بار خبری از درخشش در بوندسلیگای دو نبود. زندی حتی نتوانست به عنوان یک بازیکن ثابت در ترکیب تیم کوبلنز به میدان برود. زندی فقط 8 بازی برای این تیم انجام داد و به خاطر همین مساله ترجیح داد که در میانه فصل از این تیم جدا شود.
جدا شدن زندی از تیم کوبلنز باعث شد تا زندی با لیگ های آلمان خداحافظی کند و آلمان را به مقصد قبرس ترک نماید. زندی که دیگر ملی پوش ایران محسوب می شد به لیگ قبرس پیوست تا چالش جدیدی را تجربه نماید. او در ادامه فصل 2006-2007 با تیم آپولون قبرس قرارداد بست و 10 بازی نیز با پیراهن این تیم انجام داد و موفق شد دو گل نیز به ثمر برساند.
زندی که با روزهای اوج خود بسیار فاصله داشت، در فصل 2007-2008 به تیم دیگری از قبرس پیوست. مقصد بعدی زندی تیم المپیاکوس نیکوزیا بود. زندی در این تیم نیز روزگار خوشی را سپری نکرد و فقط 10 بازی انجام داد و فقط 4 گل به ثمر رساند.
شاید به جرات بتوان گفت زندی بدترین روزگار حرفه ای خود را در این دو تیم قبرسی سپری کرد. او با رفتن به قبرس تا حدی نیز از زاویه دید سرمربیان تیم ملی بیرون رفت و دیگر جایگاه ثابت روزهای اول حضورش در تیم ملی را نداشت.
فصل 2008-2009 آخرین فصل حضور زندی در لیگ قبرس بود. او که در این فصل با پیراهن تیم قعرنشین آلکی به میدان رفت، توانست تا حدی به روزهای خوب خود برگردد. زندی با وجود آنکه در این فصل با مصدومیت نیز گریبان گیر بود، توانست 23 بازی را برای تیمش انجام دهد و با انجام بازی های خوب و قابل قبول خود، نقش کلیدی در تیمش داشته باشد. او در این فصل آمار گلزنی خوبی را نیز داشت و در 23 بازی خود 12 گل را به ثمر رساند.
زندی که باردیگر احیا شده بود، پیشنهادهایی را از آلمان و اتریش پیش روی خود می دید، اما به یکباره نام او را در فهرست تیم متمول استیل آذین دیدیم. زندی 29 ساله، یکی دیگر از لژیونرهایی بود که به تیم هدایتی پیوست. شاید زندی تصمیم داشت با حضور در لیگ ایران، بیش از پیش در دید سرمربیان تیم ملی باشد. اما در پیوستن زندی به استیل آذین نباید از پیشنهاد خیره کننده حسین هدایتی نیز چشم پوشی کرد. زندی به همراه علی کریمی و مهدی مهدوی کیا از جمله بازیکنانی بودند که در لیگ با مبالغ بی سابقه در فوتبال ایران به استیل آذین پیوستند.
زندی در لیگ نهم در تیم استیل آذین به میدان رفت و بازی های نسبتا خوبی را نیز در این تیم انجام داد. او در اولین فصل حضورش در تیم استیل آذین 17 بازی در لیگ و یک بازی در جام حذفی انجام داد. هافبک ملی پوش استیل آذین آمار ضعیفی را در گلزنی داشت و در این فصل فقط یکبار موفق به گلزنی داشت. او در این فصل توانست دو پاس گل را بدهد.
زندی در لیگ نهم با حمید استیلی به مشکل برخورد و پس از انجام مشاجراتی با استیلی چند هفته از لیست 18 نفره تیم دور ماند. زندی در لیگ نهم وضعیت بسیار بدی را پشت سر گذاشت و از اینکه در ترکیب تیم قرار نمی گیرد به شدت ناراحت بود تا حدی که قصد داشت از تیم استیل آذین جدا شود. زندی در نهایت با تیم استیل آذین لیگ نهم را به پایان رساند و مقام پنجمی لیگ برتر را تجربه کرد.
با رفتن استیلی از استیل آذین و تقویت بیش از اندازه تیم استیل آذین، زندی مجاب شد تا بار دیگر در این تیم بماند. او که همانند دیگر بازیکنان و مقامات باشگاه انتظار داشت تا با استیل آذین قهرمان لیگ ایران شود و به بازی های آسیایی راه یابد. اما لیگ دهم برخلاف آنچه تصور می شد در بدترین حالت برای استیل آذین دنبال شد. استیل آذین که مدعی کسب عنوان قهرمانی بود با کسب رتبه 18 بار دیگر به لیگ آزادگان سقوط کرد. در این میان زندی نیز مانند دیگر هم تیم های خود نمایش ضعیفی را داشت و نتوانست توانایی های خود را به نمایش بگذارد. البته باید به این نکته نیز اشاره داشت که ضعف مدیریت در استیل آذین و فقدان ثبات در نیمکت این تیم از جمله عواملی بود که بر توانایی ها و نمایش های ضعیف بازیکنان بی تاثیر نبود.
زندی در لیگ دهم در مجموع 22 بازی را در لیگ و 3 بازی را در جام حذفی انجام داد و در هرکدام از دو جبهه یک گل به ثمر رساند.
زندی که سال ها بود روزگار خوشی را سپری نمی کرد، در آستانه لیگ یازدهم با پیشنهاد تیم بزرگ استقلال رو به رو شد و در نهایت نیز به تیم استقلال پیوست، تیمی که با حضور ستارگان دیگری همچون رحمتی و آندرانیک تیموریان لقب کهکشانی ها را در این فصل از آن خود کرد. زندی در آغاز این فصل دچار مصدومیت از ناحیه مینیسک زانو شد و بازی های ابتدایی این فصل را از دست داد. او در این فصل برای اولین بار در هفته دهم برابر ذوب آهن از ابتدا در ترکیب استقلال قرار گرفت و به کرار جاسم ترجیح داده شد. او در این بازی توانست نمایش خوبی را ارائه کند و سازنده گل اول استقلال نیز بود.
مربیان استقلال به ویژه پروز مظلومی حساب ویژه ای را بر روی زندی باز کرده اند و بسیار امیدوارند که با حضور زندی بتوانند قهرمانی خود را تضمین نمایند.
 

* حضور فریدون زندی در تیم ملی
زندی در اواخر سال 2004 مورد توجه مسئولان تیم ملی قرار گرفت و در طی مذاکرات طولانی بعد از گذشت 9 ماه به تیم ملی ایران آمد. زندی اولین بازی ملی خود را در دور دوم رقابت های انتخابی جام جهانی مقابل تیم ملی بحرین انجام داد.
زندی که یک هافبک چپ پا بود، بسیار مورد توجه برانکو بود. او در رقابت های جام جهانی 2006 بارها به میدان رفت و توانست ارزشمندترین پاس گل خود را به محمد نصرتی بدهد تا او با یک ضربه سر ایران را راهی جام جهانی 2006 نماید.
زندی در تیم ملی ایران موفق به زدن گل نیز شد. زندی مقابل تیم های آذربایجان، بحرین، چین و امارات موفق به گلزنی شد و در مجموع 5 گل را به ثمر رساند.
زندی در رقابت های جام جهانی 2006 و رقابت های جام ملت های آسیا 2007 در ترکیب تیم ملی ایران قرار گرفت و بازی های نسبتا خوبی را برای تیم ملی به نمایش گذاشت.
زندی در رقابت های انتخابی جام جهانی 2010 نیز در تیم علی دائی حضور داشت. اما به یکباره از تیم ملی کنار رفت.
زندی با برکناری دائی و آمدن مایلی کهن از تیم ملی کنار رفت و اعلام کرد تا زمانی که مایلی کهن سرمربی تیم است به تیم ملی باز نخواهد گشت. او بعد از این نیز به تیم ملی دعوت نشد.
زندی در مجموع 29 بازی ملی را انجام داد و پنج گل را نیز به ثمر رساند.
فریدون زندی اولین بازیکن دورگه ای بود که تیم ملی ایران آمد و عملکرد نسبتا خوبی را نیز برای تیم ملی داشت. اما واقعیت آن است که از زمانی که زندی به تیم ملی ایران دعوت شد، مسیر رو به افولی را طی کرد و از بوندس لیگای آلمان به لیگ برتر ایران رسید. بسیاری بر این باورند که هافبک 32 ساله استقلال تهران، آینده اشکان دژاگه و رضا قوچان نژاد بعد از حضور در تیم ملی ایران است. بسیاری دیگر نیز بر این باورند که زندی از ابتدا شایستگی حضور در تیم ملی ایران را نداشت.
در هر صورت زندی از زمان اولین حضورش در تیم ملی، نمایش باشگاهی قابل توجهی را نداشت. اما شاید به راحتی نتوان در مورد دلیل این امر با قاطعیت قضاوت کرد. اما مهمترین نکته آن است که آیا دژاگه و قوچان نژاد نیز آینده ای مشابه زندی را خواهند داشت؟