یغما خواجوی، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی به ایسنا، گفت: امروزه یکی از پایه ها و گرایش های اساسی و ارزشمند در تربیت بدنی علم تمرین است چرا که در همه دنیا از سطح لیسانس تا دکترا در اکثر کشورهای پیشرفته بر مبنای علم تمرین حرکت می کنند و توجه خاصی نسبت به این موضوع دارند چون در دل علم تمرین، برنامه ریزی تمرینی به وجود می آید.
این مربی تکواندو گفت: سازماندهی یک بحثی است که فدراسیون ها دارند ولی سازماندهی تمرین و برنامه ریزی تمرین کاری است که در علم تمرین از لیسانس تا دکترا می خوانیم تا یاد بگیریم یک نفر که می خواهد برنامه ریز یا کوچ شود اینها را به خوبی بلد باشد.
وی اظهار کرد: اساسی ترین فرق ما و دنیا در این است که کشورهای پیشرفته ارتباط نزدیکی بین دانشگاه ها و ورزش دارند یعنی از میدان تئوری به میدان عمل می رسند ولی متاسفانه در ایران شاهد این گونه مسائل نیستیم و بین دانشگاه ها و میدان ورزش ما بسیار فاصله وجود دارد.
وی درباره کم رنگ بودن علم تمرین در کشور، پاسخ داد: چند سالی است که وزارت علوم و دوستان دانشگاهی کارهای ابتدایی در این زمینه انجام داده اند که متاسفانه پاسخگوی نیازهای جامعه ورزشی ما نیست و باید خیلی بیشتر از اینها کار کنیم تا بتوانیم علم تمرین را در بین همه مربیان نهادینه کنیم، تا مربیان ما تفکر اساسی و برنامه ریزی تمرینی نداشته باشند. کارهای ما به صورت شانسی پیش می رود. به عنوان نمونه یکی از این کارها به اوج رسیدن ورزشکاران است که بیشتر مربیان به دلیل عدم برنامه ریزی به اوج رساندن ورزشکاران شان همیشه یا پیش از مسابقه است یا بعد از مسابقه اصلی است که این به علم تمرین برمی گردد. ما دانش کافی راجع به این گرایش ارزشمند و با اهمیت نداریم و چون دانشگاه های ما ارتباطی با میدان ورزش ندارند اطلاعات در این رابطه انتقال پیدا نمی کند.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد گفت: آکادمی کمیته المپیک جسته و گریخته کارهایی را در رابطه با علم تمرین انجام می دهد که خیلی خیلی کم اثرگذار بر افزایش دانش مربیان است که بتوانند از این دانش برای برنامه ریزی تیمی شان به خوبی بهره ببرند. در حال حاضر در مسیر اولیه علم تمرین قرار داریم و به اهمیت آن پی برده ایم ولی متاسفانه آن چنان که باید و شاید برایش برنامه ریزی نشده است.
وی در ادامه گفت: بارها درباره این موضوع صحبت شده و همه این را می دانند که مشکل اساسی ما عدم به کارگیری علم تمرین است و مهمترین عامل نیز عدم پیوند بین دانشگاهها و ورزش ما است. درصد خیلی کمی از تحقیق و پژوهش هایی که در دانشگاهها انجام می شود در ورزش ما کاربرد دارد. بیشتر در سطح دانشگاهی در بین حوزه دانشگاه ها ردوبدل می شود و کاربردی در ورزش ما ندارد. کسی موفق است که بتواند از این کاربرد استفاده کند. متاسفانه نسبت به خیلی از کشورها در این زمینه به لحاظ کاربردی و دانشی که در دنیا هست عقب هستیم.
خواجوی گفت: در هند شاهد بودم که چقدر در به کارگیری علم تمرین تلاش و برنامه ریزی کردند و در حال حاضر ورزشکاران نتایج خوبی را در این کشور در تمام رشته های مختلف از جمله دوومیدانی کسب می کنند. در میادین المپیک و عرصه قهرمانی صاحب طلا می شوند. این اتفاق برای هندوستان یک رویا بود چرا که آنها برای موفقیت در رشته های مختلف در عرصه قهرمانی و المپیک برنامه ریزی کرده اند.
این استادیار دانشگاه آزاد، گفت: در هندوستان فردی را به عنوان طراح و روش شناس آورده بودند که تمام تیم های ملی که تحت پوشش داشت را مورد بررسی قرار می داد. برنامه ها و مسیر را مشخص می کرد که به آن مانیتورینگ یا پایش می گویند. بر روی تمرینات تیم نظارت داشت و اجازه منحرف شدن مسیر را نمی داد. متاسفانه در ایران چنین چیزی را نداریم. البته به صورت صوری و ظاهری کمیته ای با نام کمیته علمی و فنی در کمیته ملی تشکیل شد که معمولا قبل از بازیهای المپیک و آسیایی تشکیل می شود. گروهی از دوستان که فقط در سطح دانشگاهی و متاسفانه کاربردی نیستند و با تیم زیاد کار نکرده اند دور هم می نشینند برنامه را بالا و پایین می کنند و به صورت دوستی این جلسه می گذرد. برنامه ها چک نمی شود و نمی دانند که تیم مسیر درست را طی می کند یا خیر.
وی یادآور شد: یکی از نقص های کلی ما عدم برنامه ریزی تیم های ورزشی است که نه در دل فدارسیونها این موضوع را شاهدیم و نه در کلان تر آن مثلا در کمیته المپیک یا وزارت ورزش. همیشه فریاد زدیم که باید در مجمع گروهی مانیتورینگ باشند، ابتدا در دل فدارسیون و بعد در ابعاد بالاتر در کمیته المپیک. در این شرایط تیمها از لحاظ برنامه ریزی نظارت می شوند و به هر تیمی برنامه تمرینی دهند، برنامه نویس داشته و برنامه محور باشند. در حال حاضر شاهد این اتفاقات نیستیم. ما اگر اطلاعی از برنامه نداشته باشیم نمی توانیم به جایی برسیم. یکی از مهمترین و ارزشمندترین بخش های تمرین، علم تمرین است و بدون آن نمی توان به جایی رسید. مگر این که تغییر اساسی در تفکر دوستان باشد.
این مربی تیم ملی تکواندو در پاسخ به این سوال که مسلما ورزش ایران در خیلی از رشته ها در رده جهانی و المپیک موفق عمل نکرده آیا این موضوع به علم تمرین باز می گردد؟ گفت: ما جنبه مهارتی، آموزشی و بخش تمرینی داریم. بخش تمرینی و برنامه ریزی ریشه و اساس ورزش است. اگر رشته هایی را در سطح جهانی نداریم به آموزش، ابزار و امکاناتی که در آن رشته است بر می گردد به ویژه اگر این رشته برای کشورهای دیگر و به صورت عاریتی باشد و بخواهیم آن را گسترش دهیم باید به آن توجه بیشتری کنیم در حالی که اینطور نیست و به صورت جزئی و ابتدایی نسبت به این موضوع برخورد می کنیم.
وی ادامه داد: حال اگر بخواهیم در دنیا مطرح باشیم مثلا در رشته دوومیدانی نیاز به دانش بالایی از سوی مربیان پیشرفته داریم. برای نمونه هندوستان در پرتاب نیزه در المپیک قهرمان جهان شد چرا که آموزش درست به مربی داده اند ولی ما چنین چیزی نداریم. شاید در مقطع کوتاهی کار کنیم اما در دراز مدت بدون آموزش درست نمی توانیم پیش برویم. تا زمانی هم که مربیان سطح بالا نسازیم آنها نیز نمی توانند ورزشکار بسازند که در جهان حرفی برای گفتن داشته باشیم.
این عضو هیات علمی دانشگاه آزاد ادامه داد: برخی اوقات جرقه ای در اتفاقاتی رخ می دهد که فقط جرقه است و نمی توانیم به طور مداوم انجام دهیم. اگر می بینید در رشته کشتی حرفی برای گفتن داریم به قول معروف به خون و رگ و پوست ایرانیان عجین شده است. در غیر این صورت ما در این زمینه هم نمی توانستیم کاری از پیش ببریم اگر چه باز هم از کشورهای پیشرفته مثل روس و آمریکایی ها عقب هستیم. این واقعیت است که وقتی بحث اساسی و تمرین می شود ما حرفی برای گفتن نداریم. در کل ما باید بتوانیم سطح آموزش و مهارت مربیان را بالا ببریم و از مربیان پیشرفته استفاده کنیم تا بتوانند ورزشکار بسازند در غیر این صورت نمی توانیم شاهد پیشرفتی در ورزش باشیم.
خواجوی در پاسخ به این پرسش که آیا مدیران ارشد ورزشی ایران در این چهار دهه به موضوع علم تمرین توجه کرده اند؟ گفت: ۳۰ سال است که من درگیر این موضوع هستم. توجه به این بخش بسیار کم است. اگر درصدی بخواهم آن را بیان کنم شاید ۱۰ درصد. خیلی از مدیران ارشد ما زبان علم تمرین و تمرین را نمی دانند. من بارها گفته ام مدیران ارشد به «وأمْرُهُم شوری بینهم» که در قرآن هم ذکر شده توجه نمی کنند. در دنیا مدیر ارشد، مشاوری در اختیار دارد تا بتواند مسائل را به مدیر دیکته کند و بعد مدیر تصمیم گیری کند و این اساس کار است. متاسفانه این را در ایران شاهد نیستیم و اکثر مدیران ورزشی سر رشته چندانی از ورزش ندارند.
او خاطر نشان کرد: افرادی که در رشته های مدیریت یا رشته های دیگر که از دانشگاهها فارغ التحصیل می شوند، می توانند به عنوان مشاور در کنار این مدیران قرار بگیرند از آنها مشورت گرفته شود. همین رییس جمهور آمریکا نزدیک ۱۵۰ مشاور دارد از جمله مشاور بدنسازی و آمادگی جسمانی شاید کسی باور نکند.
وی در ادامه گفت: علم تمرین ۵۰ سال است که در دانشگاههای دنیا تدریس می شود در حالی که در ایران سه ، چهار سال است درسی به نام فیزیولوژی کاربردی در دانشگاهها تدریس می شود که آن هم علم تمرین نیست ما به همین مقدار از جهان عقب هستیم.
این استادیار دانشگاه آزاد گفت: ما می توانیم از دانش افرادی که در کشورمان همین مسیر را طی کرده اند بهره ببریم. بعد از آن هم می توان از ارتباط و پیوند با سازمانها و دانشگاههای بزرگ دنیا استفاده درست کرد، نه استفاده نادرست.
او در ادامه صحبت های خود گفت: بنده یک دوره ای به دوومیدانی می رفتم یکسری مربی ۲۰۰ - ۳۰۰ دلاری می آوردند جز صرف هزینه و دور ریختن پول نبود. اگر ما یک مربی ۵ هزار دلاری می آوردیم اتفاقی که برای احسان حدادی افتاد می افتاد. مربی او ماهی هفت و هشت هزار دلار می گرفت و یک تیم هم ساخته می شد. ما با مربی ۲۰۰- ۳۰۰ دلاری به جایی نمی رسیم چرا که این مربی به اندازه همان مقدار ۲۰۰ -۳۰۰ دلاری دانش دارد و این مهمترین عامل است.
این استادیار دانشگاه آزاد خاطرنشان کرد: باید با نهادهای بین المللی پیوند برقرار کنیم که متاسفانه این را نمی خواهیم و مسئولان نیز خیلی در این زمینه فکر نمی کنند. زمانی به این فکر می افتند که تیم شکست می خورد و همه می گویند که تقصیر فلان بود و راهکار این است و بعد از مدتی این مساله تا دوره بعد آسیایی و المپیک فراموش می شود.
خواجوی در پایان مجددا بر پیوند بین دانشگاه ها و ورزش تاکید کرد و گفت: پیوند بین دانشگاه ها و ورزش خیلی مهم است و در همه دنیا سالهاست که این کار را انجام می دهند و ما اگر بخواهیم حرف بیشتری در دنیا داشته باشیم باید این مسیر را طی کنیم تا ورزش کشورمان به سمت برنامه محوری و اصولی پیش برود.
انتهای پیام
